نمایش مبدأ برای الهداية إلي فرائض القلوب و التنبيه إلی لوازم الضمائر

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR113010J1.jpg
| عنوان = الهداية إلي فرائض القلوب و التنبيه إلی لوازم الضمائر
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[اب‍ن‌ ب‍اق‍ودا، ب‍ح‍ی‍ی‌ ب‍ن‌ ی‍وس‍ف‌]] (نويسنده)
[[شحلان، احمد ]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BM ۷۲۳/الف۲/هـ۴     
| موضوع =عرفا‌ن‌ یهودی,حسیدیسم‌,قبا‌له‌ (عرفا‌ن‌ یهودی)
|ناشر 
| ناشر = دار أبي رقراق
| مکان نشر = مغرب - رباط
| سال نشر = 2010م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE113010AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 113010
| کتابخوان همراه نور = 113010
| کد پدیدآور = 90240
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الهداية إلی فرائض القلوب و التنبيه إلی لوازم الضمائر'''، اثر [[اب‍ن‌ ب‍اق‍ودا، ب‍ح‍ی‍ی‌ ب‍ن‌ ی‍وس‍ف‌|بحیا بن یوسف بن باقودا سرقسطی اندلسی]] (متوفای حدود 551ق)، اولین اثر عرفانی نوشته‌شده در اندلس است که با تحقیق [[شحلان، احمد|احمد شحلان]]، منتشر شده است.

الهدایه، حاصل تلاقی معارف مسلمانان با‌ یهودیان‌، به‌‌خصوص الهیات سعدیا گائون و ابن گبیرول بوده و بحیا با استفاده از نوشته‌‌های‌ کسانی همچون [[ابوطالب مکی، محمد بن علی|ابوطالب مکی]] و [[غزالی، محمد بن محمد|محمد غزالی]]، طرحی برای اعتلای اخلاقی و معنوی ریخته است. وی فلسفه نوافلاطونی‌ را‌ به‌واسطه آثاری همچون رسائل اخوان الصفا درک کرده و به دلیل انتساب‌ برخی‌ کتاب‌های فلوطین به [[ارسطو]]، ارسطویی نیز‌ بشمار‌ آمده است. بحیا از وارثان سنت یهودی ‌- عربی‌ بشمار می‌آید که در آن یهودیت ربانی تلمودی با خردگرایی کلام اسلامی‌ درهم‌ آمیخته و در آثار سعدیا گائون‌ به‌ اوج خود‌ می‌رسد‌. هنگامی‌ که مرحله جدیدی از عرفان یهودی‌ در‌ اسپانیا آغاز شد، بحیا چهره‌ای شاخص در همزیستی یهودی - عربی بود‌. در‌حالی‌که او اشاره‌ای به‌ نام صوفیان نمی‌کند، استفاده‌ از‌ واژگان، نشان‌دهنده آشنایی او‌ با‌ ادبیات دست اول اندیشه اسلامی است<ref>ر.ک: علی‌جعفری، حسین؛ حاج‌ابراهیمی، طاهره، ص151</ref>.

اندیشه بحیا در الهدایه، به‌سان پلی با رویکردی عقل‌گرایانه راه را برای ادغام فلسفه و معنویت، در ذهن اندیشه‌ورزان پس از خود، همچون‌ موسی بن‌ میمون باز می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص152</ref>.

کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و ده باب است. محور توجه بحیا در مقدمه‌، تبیین‌ وظایف قلوب است. بحیا با تبعیت از دوگانه‌ سنتی‌ موجود در ادبیات عرفانی یهودی، وظایف بشری را دو تقسیم می‌کند: وظایف جوارح که شامل کنش‌های آشکار، مناسک، اعمال واجب و حدود شرعی‌ است‌ و وظایف قلب که متشکل از احساسات و مسئولیت‌های درونی یا همان ذات، روح، مغز شریعت و دین‌ بوده‌ و مبتنی‌ بر اصل اساسی ایمان است. مقوله نخست شامل ممارست مرتبط با آداب‌، رسوم‌ و اخلاقیاتی‌ است که تورات بر آن‌ها تأکید دارد و آیین‌های عبادی روز شنبه، نماز‌ و خیرات‌ را‌ شامل می‌شود. نوع دوم از باورهایی مانند وحدانیت پروردگار تشکیل شده است؛ در این‌ میان‌ باید نسبت به خداوند خوف و رجا داشت، توبه کرد و شئونات اخلاقی را رعایت‌ نمود‌<ref>ر.ک: همان، ص153-154</ref>.

==پانویس==
<references />

==منابع مقاله==
[[:noormags:1828329|علی‌جعفری، حسین؛ حاج‌ابراهیمی، طاهره، «اندیشه‌های عرفانی - اخلاقی ابن ‌پاقودا و غزالی با تأکید بر دو اثر الهداية إلی فرائض‌ القلوب و إحياء علوم ‌الدين»، پایگاه مجلات تخصصی نور، پژوهش‌نامه ادیان، بهار و تابستان 1400-شماره 29]].





==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]]
[[رده:یهودیت]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1403 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1403 توسط محسن عزیزی]]