نمایش مبدأ برای الخزل و الدأل بين الدور و الدارات و الديرة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR63660J1.jpg
| عنوان = الخزل و الدأل بین الدور و الدارات و الدیرة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله]] (نويسنده)
[[عباره، یحیی زکریا]] (محقق)
[[جمران، محمد أدیب عبدالواحد]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره = /ی2خ4 93 G 
| موضوع =جغرافیا‌ - متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴,کشورها‌ی اسلامی‌ - جغرافیا‌ - متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴
|ناشر 
| ناشر = جمهوریة العربیة السوریة. منشورات وزارة الثقافة 
| مکان نشر = سوریه - دمشق
| سال نشر = 1998م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE63660AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 2
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 63660
| کتابخوان همراه نور = 63660
| کد پدیدآور = 1034
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الخزل و الدأل بين الدور و الدارات و الديرة'''، اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|شهاب‌الدین ابوعبدالله یاقوت بن عبدالله حموى بغدادى]] (574-626ق)، تحقیقی است پیرامون سه واژه «دار»، «داره» و «دیر» که با تحقیق [[عباره، یحیی زکریا|یحیی زکریا عباره]] و [[جمران، محمد أدیب عبدالواحد|محمد ادیب جمران]]، منتشر شده است.

[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|حموی]] کتاب خود را همچنان که عادت وی در تمامی تألیفات و کتاب‌هایش می‌باشد، با خطبه آغاز نموده و مطالب را در یک مقدمه و سه باب، ارائه نموده است. مقدمه، دربردارنده مباحث و مطالب لغوی و اشتقاقی بوده و نویسنده در آن، به سه موضوعی پرداخته است که ابواب سه‌گانه کتاب نیز بر اساس آنها، شکل گرفته است که عبارتند از سه واژه «دار»، «داره» و «دیر». حموی مطالب مقدمه را در بررسی و تحقیق پیرامون واژه «دار» آغاز نموده و به بحث پیرامون اقوال و دیدگاه‌های اهل لغت درباره اشتقاق و جمع این واژه و نیز قضایا و مباحث صرفی و لغوی مربوط به این کلمه، استشهاد به آیات کریمه و احادیث شریف و اشعار عرب که دربردارنده این واژه می‌باشند، پرداخته است. پس از آن، به ذکر معانی کلمه «داره» و اقوال و دیدگاه‌های مختلف اهل لغت پیرامون آن و استشهاد به اشعار عرب، در رابطه با هریک از اقوال، پرداخته و در آخر نیز واژه «دیر» و ذکر معانی و اشتقاق آن و اقوال اهل لغت پیرامون آن را، مورد بحث قرار داده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص35-36</ref>.

نویسنده در باب نخست، کلام خود را با این عبارت آغاز نموده است: «القول في ذكر الدور التي مفردها دار» و سپس به ذکر مکان‌هایی پرداخته است که دارای نام «دار» به‌تنهایی و یا به‌صورت مضاف می‌باشند و سپس، به بیان و شرح آن مکان‌ها پرداخته و در هر مورد که میسر بوده به آیه یا شعری، استشهاد کرده است.

روش کار وی چنین است که نخست نام دار را (مانند: «دار الأرقم»، «دار ابن جدعان» و...) ذکر کرده، سپس به تعیین موقعیت و حدود آن، ذکر صاحب آن و یا کسی که آن را بنا نهاده و یا منسوب به آن دار می‌باشد و... پرداخته و سپس، تاریخ آن را بیان کرده است. نویسنده در این باب، مهم‌ترین دارهای عرب را معرفی نموده که جمع آنها، به 125 دار معروف می‌رسد. وی همین امر را در دو باب دیگر، پیرامون واژه «داره» و «دیر» انجام داده است<ref>ر.ک: همان، ص36-38</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
مقدمه کتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:جغرافیا (عمومی)، اطلس، نقشه]]
[[رده: تاریخ جغرافیا]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1403 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1403 توسط محسن عزیزی]]