نمایش مبدأ برای گفت و گوی چهار جانبه

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR67520J1.jpg
| عنوان = گفت و گوی چهار جانبه
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مطهری، مرتضی]] (نويسنده)
[[خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران]] (نويسنده)
[[حجازی، فخر الدین]] (نويسنده)
[[شریعتی، علی]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  /گ75 10 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = صدرا
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1390ش - 1432ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE67520AUTOMATIONCODE
| چاپ = 7
| شابک = 978-964-7299-33-6
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 67520
| کتابخوان همراه نور = 67520
| کد پدیدآور = 989
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''گفتگوی چهارجانبه '''، متن سخنان [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله خامنه‌ای]]، [[مطهری، مرتضی|شهید مرتضی مطهری]]، [[شریعتی، علی|دکتر شریعتی]] و [[حجازی، فخرالدین|استاد فخرالدین حجازی]] در مجلسی است که حدود سال 1355ش، در تهران برگزار شد.

مطالبی که در این محفل مطرح شده است، به‌خوبی فضای فکری و فرهنگی جامعه، خصوصا دانشجویان و روشنفکران آن زمان را نشان داده و خواننده را به سال‌های نزدیک انقلاب اسلامی بازگردانده و در آن فضا قرار می‌دهد. این سخنان، ضمن اینکه ویژگی‌های فکری هریک از صاحب‌نظران فوق را آشکار می‌سازد، حاکی از نکته‌سنجی و انحراف‌شناسی و استقامت رأی شهید مطهری است. مطالعه این کتاب، درس‌هایی نیز برای امروز ما دارد و برای همگان مفید است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.

به‌منظور آشنایی بیشتر با محتوای کتاب، به‌ترتیب، به قسمت‌هایی از متن هریک از این سخنرانی‌ها، اشاره می‌شود:
# سخنان [[شریعتی، علی|دکتر شریعتی]]:
«اسلام مثل هر عقیده دیگری... تا وقتی که در آن پوسته جامد موروثی بی‌مسئولیت فردی‌اش در رابطه بین فرد و خدا و بین زندگی فردی و آخرت مطرح است، ازاین‌جهت که به‌صورت یک نیرو نیست و به‌صورت یک قدرت در زمان مطرح نمی‌شود، بنابراین دشمن ندارد، بنابراین جلویش باز است... اسلامی هم که بو و خاصیت ندارد، خیالش از شر دشمن راحت است و دنیا برایش امن و آرام است... اما وقتی که اسلام از پوسته جامد سنتی قرون وسطایی‌اش... برون می‌آید و به‌صورت یک حرکت... مطرح می‌شود... به همان اندازه که امکانات تازه به دست می‌آورد... به همان اندازه آسیب‌پذیر می‌شود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10 -11</ref>.
# سخنان [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله خامنه‌ای]]:
«علی‌رغم تمام ظواهری که ممکن است کسی را نومید کند از اینکه نسل جوان و جویای کاوشگر ما بتواند به یک مستمسک قوی فکری اسلامی دست بیابد، آن حقانیت و درستی اسلام، انطباق اسلام با فطرت، رسیدگی درست اسلام به نیازهای انسان... این واقعیت و حقانیت اسلام، خود ضامن این هست که از اسلام به کاوشگران و کوشش‌گران و تعقیت‌کنندگان، یک ایدوئولوژی رهایی‌بخش و راهنما و سعادت‌بخش بدهد»<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.
# سخنان استاد [[حجازی، فخرالدین|فخرالدین حجازی]]:
«امروز اسلام از دو سوی مورد خطر قرار گرفته: از یک سوی اسلام به‌صورت یک مذهب ذهنی و تخیلی و اساطیری درآمده... ولی معاکسا این تفریط، یک افراط بزرگی در خارج از کشور پدید آورده... و بعد معنوی اسلام را از آن بریده‌اند»<ref>همان، ص41</ref>.
# سخنان [[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]]:
«همین‌طوری که در قشرهای شخصیت انسان، این مراتب وجود دارد، در قشرهای جامعه هم همین‌ها وجود دارد. ای‌بسا افرادی در جامعه یک فکری را تبلیغ می‌کنند بدون آنکه خودشان بفهمند که این فکر را از ناحیه دشمنان خودشان گرفته‌اند و تبلیغ می‌کنند؛ یعنی آن ضمیر مخفی جامعه است که در وجود اینها تجلی کرده و به‌صورت فکر اینها بیرون آمده است»<ref>ر.ک: همان، ص46-47</ref>.

برای اینکه مقصود استاد شهید، از سخنانی که در این جلسه مطرح فرموده‌اند روشن شود و معلوم گردد که ایشان کدام نقطه انحرافی را هدف قرار داده‌اند، توجه به نکته زیر لازم است: به فرموده مرحوم استاد مطهری، آنچه موضوع قسمت عمده سخنان وی را در این جلسه فراهم آورده، جمله یکی از افراد غیر مسئول جلسه بوده و خلاصه آن جمله چنین بوده است: «باید مردم را از شر این دریای معارف (معارف اسلامی) راحت کرد»<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>.