نمایش مبدأ برای کلیات زلالی خوانساری

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR115188J1.jpg
| عنوان = کلیات زلالی خوانساری (سده یازدهم هجری قمری)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[زلالی خوانساری، محمدحسن]] (نويسنده)
[[شفیعیون، سعید]] (محقق)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR۶۲۹۰ ۱۳۸۴    
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مجلس شورای اسلامی. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد 
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1384ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE115188AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 115188
| کتابخوان همراه نور = 115188
| کد پدیدآور = 84815
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''کلیات زلالی خوانساری'''، مجموعه اشعار [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالی خوانساری]] (احتمالا 970- زنده در 1025ق) است که با تصحیح و تحقیق [[شفیعیون، سعید|سعید شفیعیون]]، منتشر شده است.

کلیات اشعار [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] به دو بخش «قصاید» و «ترکیبات و مثنویات» تقسیم شده که بخش اول آن شامل ۷۱ قصیده در توحید و مدح و منقبت چهارده معصوم(ع) و نیز قصیده‌اى در مدح شاه عباس صفوى است و بخش دوم آن سبعه سیاره و شامل هفت مثنوى به‌همراه دیباچه‌هایى است که به گمان عده‌اى، اثر [[طغرای مشهدی|طغراى مشهدى]] است. در آخر هم بخش مختصرى باعنوان اشعار پراکنده آمده که برگرفته از اشعار منسوب به [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] از میان تذکره‌ها به‌ویژه «خلاصة الاشعار» است<ref>ر.ک: شفیعیون، سعید، ج21، ص506</ref>.

اختلاف در تعداد قصاید او شاید به سبب حذف بخشى از آنها در نسخه‌ها باشد و همین امر مى‌تواند قول برخى منابع را تأیید کند که گفته‌اند: زلالى در مدح هریک از چهارده معصوم(ع) چهارده قصیده دارد، یعنى ۱۹۶ قصیده<ref>ر.ک: همان</ref>.

شیوه [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] در سرودن قصاید، نظیر مثنوی‌هاى اوست. او ضمن استقبال از شعراى پیشین مثل [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]]، [[خاقانی شروانی|خاقانى]] و [[کاتبى نیشابورى]] و رقابت با آنان، در سرودن قصاید دشوار، طبع‌آزمایى کرده است. بااین‌همه، جز تعداد اندکى از قصایدش، آن‌هم بیشتر در تغزلات، مابقى به‌لحاظ هنرى هم‌ردیف مثنوی‌هاى او نیستند<ref>ر.ک: همان</ref>.

ترتیب سبعه سیاره، که زلالى آنها را به‌لحاظ تناسب نام مثنوی‌ها با نام سیارگان هفت‌گانه فلکى آورده، چنین است:
# حسن گلوسوز بر وزن مخزن الاسرار، حاوى پندهاى زاهدانه در ۴۱ بخش با نام جلوه همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# شعله دیدار بر وزن [[مثنوی معنوی|مثنوى مولوى]]، دربردارنده مسائل اخلاقى و عرفانى در پنجاه بخش با نام شعله، همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# میخانه بر وزن حدیقه در ۴۱ بخش با نام قدح؛
# ذره و خورشید بر وزن «سبحة الابرار» جامى که بیشتر مناظره است تا منظومه؛
# آذر و سمندر بر وزن لیلى و مجنون [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامى]] که همانند مثنوى ذره و خورشید بیشتر ساختارى مناظره‌اى دارد تا روایى؛
# سلیمان‌نامه یا سلیمان و بلقیس بر وزن شاهنامه فردوسى؛
# محمود و ایاز بر وزن خسرو و شیرین نظامى که مشهورترین منظومه غنایى سبک هندى محسوب مى‌شود<ref>ر.ک: همان</ref>.