نمایش مبدأ برای کاوشی در کلام و فقه

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR31970J1.jpg
| عنوان = کاوشی در کلام و فقه
| عنوان‌های دیگر =، برگرفته از سلسله نشست هاي علمي آيت الله العظمي جعفر سبحاني (دام ظله) در جمع اساتيد و دانش پژوهان حوزه علميه مشهد
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[سبحانی تبریزی، جعفر]] (نويسنده)
[[مدرسه علمیه نواب مشهد]] (گردآورنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  س۲ک۲ 169 BP 
| موضوع =اسلام - مسایل متفرقه - شیعه امامیه - عقاید - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها - کلام شیعه - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها
|ناشر 
| ناشر = مؤسسه امام صادق علیه‌السلام
| مکان نشر = ایران - قم
| سال نشر = 1391ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE31970AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-964-357-497-0
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 31970
| کتابخوان همراه نور = 31970
| کد پدیدآور = 32
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''کاوشی در کلام و فقه'''، نوشته [[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانی]] (متولد 1308ش) است. این کتاب برآمده از نشست‌های علمی نویسنده در شهر مشهد است که موضوع‌های گوناگونی را در مبحث‌های کلامی و فقهی و با توجه به نیاز زمانه بررسی کرده است. نویسنده می‌خواهد با بهره‌گیری از سنت کلامی و فقهی در متون اسلامی از مبانی و مسائل آن در برابر شبهه‌ها و پرسش‌هایی که جریان‌های ضد دین و سکولار در جهان معاصر و یا روشنفکران دینی در جهان اسلام مطرح می‌کنند، دفاع کند.

کتاب در سه بخش تنظیم شده است. نویسنده در نخستین بخش، مبحث خود را از رابطه بشر با دین آغاز کرده و وحیانی بودن قرآن را اثبات می‌کند. جایگاه عقل در کلام و فقه اسلامی و نقش تاریخ در استنباط احکام، دو مبحث دیگر نویسنده‌اند‏<ref>ر.ک: متن کتاب، ص‌105-13</ref>. او کثرت‌گرایی را در سه بعد رفتاری، رستگاری و معرفتی طرح کرده‏<ref>ر.ک: همان، ص‌150</ref> و تعبیر صراط‌های مستقیم را نادرست می‌داند‏<ref>ر.ک: همان، ص‌175</ref>.

نویسنده در بحث هرمنوتیک، با تقسیم آن به هرمنوتیک اسلامی و غربی، آرای شلایر ماخر را بررسی و نقد می‌کند‏<ref>ر.ک: همان، ص‌204-199</ref>.

دومین بخش کتاب، بیشتر به مقایسه کلام امامیه با سایر فرقه‌های اسلامی مانند معتزله و اشعریه پرداخته است. موضوعات دیگر همچون تقیه، نفاق، تبرک، توسل از نگاه امامیه در این بخش بررسی شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص‌464-460</ref>.

بخش سوم، با تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعی آغاز شده و موضوع‌های گوناگون با لحاظ جاودانگی اصل شریعت از یک‌سو و تغییرات زمانه از سوی دیگر، به‌همراه دیدگاه فقیهان معاصر و همچنین، دیدگاه اهل سنت بررسی می‌شود‏<ref>ر.ک: همان، ص‌363-329</ref>. این بخش با نگاهی به حکومت اسلامی و مشروعیت برگرفته‌شده از شارع در کنار مقبولیت مردمی آن پایان می‌یابد<ref>ر.ک: همان، ص‌433-425</ref>.