نمایش مبدأ برای کاشف الأسرار و مطلع الأنوار (نسخه خطی)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR63209J1.jpg
| عنوان =کاشف الأسرار و مطلع الأنوار
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[ظریفی چلبی، حسن]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =فارسی
| کد کنگره =ظ4ک2 / 5301 PIR 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = [بي نا] = [بي نا] 
| مکان نشر =[بي جا] - [بي جا] 
| سال نشر =

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE63209AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپ يکم 
| شابک =
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =63209
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}} 
{{کاربردهای دیگر|كاشف الأسرار (ابهام‌زدایی)}}

'''كاشف الأسرار و مطلع الأنوار،''' متن دو کتاب «تبصرة المبتدي و تذكرة المنتهي» اثر [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|صدرالدین قونوی]] و «كاشف الأسرار و مطلع الأنوار» تألیف [[ظریفی چلبی، حسن|حسن ظریفی چلپی]] (متوفای 977/980ق)، است. 

'''تبصرة المبتدي و تذكرة المنتهي'''، منسوب به [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|صدرالدین قونوی]] از شارحان مشهور مکتب [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74116/309 ر.ک: کفاش، حمزه، ص309]</ref>، رساله‌ای است به فارسی که اصول مباحث آن با بیان عرفانی با استفاده از آیات و روایات و اشعار فارسی و عربی و گفته‌ها و ذوقیات اکابر عرفا درباره‌ی معرفت آفریدگار و نبوت و ولایت و معاد تنظیم یافته است. 

رساله در یک مقدمه و سه مصباح - که هر یک به تفاوت به چند لامع تقسیم شده - و یک خاتمه، ترتیب یافته است. در مقدمه طرح کلی مباحث رساله ذکر شده است و چنین عنوان می‌شود که مراد آفریدگار از ایجاد عالم اهل معرفت بوده است و بعد انواع معرفت‌ها طرح می‌شود که عبارت است از: معرفت ذات حق با غیب هویت که اشرف و اغمض علوم مکاشفات است، معرفت اسماء و صفات، معرفت افعال اعم از خلق و امر که شامل ملک (اجسام) و ملکوت (ارواح) است، معرفت اهل ملکوت اعلی و اسفل، معرفت شیاطین و جن، معرفت عوالم تابع ارواح و اجسام، معرفت عوالم واسطه میان ارواح و اجسام، معرفت طور ولایت و نبوت، وحی و الهام و وسوسه، سر قدر، دنیا، آخرت، عالم برزخ، اسرار قیامت، حشر و نشر و صراط و میزان و بهشت و دوزخ که این همه از علوم مکاشفه است و اطلاع بر آنها بر عارف ضروری است و این برای کسانی میسر است که به مصقل ایمان و تقوی در خرابات اوصاف بشری، شراب تجرید نوشیده باشند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2244/71 ر.ک: حبیبی، نجفقلی، ص71-72]</ref>.

'''کاشف الأسرار و مطلع الأنوار،''' شرحی است بر برخی از ابیات دفتر اول مثنوی معنوی مولانا، که [[ظریفی چلبی، حسن|حسن ظریفی چلپی]] در حدود قرن دهم هجری، آن را به نام سلطان بن السطان سلیمان خان عثمانی (حکومت:926-974ق) اتحاف کرده است. ظریفی در دیباچه‌ی این اثر، که به زبان عربی است هدف و منظور خویش را در شرح بعضی از ابیات دفتر اول مثنوی معنوی چنین بیان می‌دارد، که بعد از آنکه خداوند - تعالی - به من قدرت آگاهی بر آثار اولیاء و توانایی دریافت دانش‌های برگزیدگان را به همت و اراده مرشدان اعطا کرد، پس از تحمل سختی‌ها و دشواری‌ها و با غور در کتب اهل باطن و معرفت، متوجه شدم که کتاب مثنوی معنوی مولوی، مملو به انواع اسرار آیات الهی و مشحون به بیان احادیث نبوی و تمثیلات ارشادی و تعبیرات است، اما دیدم این گوهرهای روشن و منافع بزرگ در خزاین فصول و صندوقچه‌های ابیات مانده و دستیابی به آنها دشوار است، لذا آن را به شرح و توضیح پیوستم تا برای طالبان استفاده‌ی عام داشته باشد.

ظریفی در این اثر خود، به شرح کامل مثنوی معنوی نپرداخته و 146بیت از دفتر اول آن را شرح کرده و دلیل این کارش را این‌چنین بیان نموده است که: اگر خواهیم که همه‌ی مجلدات مثنوی را تفسیر و شرح کنیم، این‌چنین عمر سریع‌الزوال مساعده نکند و کسی طاقت کتابت کردن نیارد، پس بدان قدر اکتفا کردیم؛ خصوصا که مشکلات مثنوی، ابیات سابقه است. پس مجملات این ابیات شرح کردیم و معضلاتش به بیان آوردیم و استار اسرار همه را کشف کردیم و از این سبب، نام این رساله را کاشف الاسرار و مطلع الانوار نهادیم<ref>ر.ک: ظریفی چلپی، حسن، ص22</ref>.