نمایش مبدأ برای نهاية الأرب في أخبار الفرس و العرب

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10887J1.jpg
| عنوان =نهاية الأرب في أخبار الفرس و العرب‏
| پدیدآوران = 
[[مؤلف ناشناخته (قرن 2ق)]] (نویسنده)

[[دانش‌پژوه، محمدتقی]] (مصحح)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏DSR‎‏ ‎‏519‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9
| موضوع =
ایران - تاریخ - پس از اسلام، 12ق.

ایران - تاریخ - پیش از اسلام

ایران - تاریخ - حمله اعراب، 12 - 31ق.
| ناشر = 
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1375 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10887AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10887
| کتابخوان همراه نور =10887
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

{{کاربردهای دیگر|نهاية الأرب (ابهام‌زدایی)}}
'''نهاية الأرب في أخبار الفرس و العرب''' این کتاب نوشته مؤلف ناشناخته‌ای است که توسط [[دانش‌پژوه، محمدتقی|محمدتقى دانش‌پژوه]] تصحیح گردیده است.

اين كتاب، به زبان عربى در تاريخ و داستان و به گمان ما در روزگار هارون الرشيد نوشته شده است و سرگذشت‌ها و رويدادها را از حضرت آدم تا آن دوره در بر دارد. نویسنده گمنام اين اثر، از اصمعى نقل مى‌كند كه آن خليفه عباسى كسى را به دنبال من مى‌فرستاد و من نزد او مى‌رفتم تا سرگذشت پيشينيان و احوال گذشتگان را برایش بخوانم شبى به من گفت: كه سير الملوك را برایش بخوانم. اين كتاب از سهام بن نوح آغاز مى‌شد و خليفه از من خواست كه به كمك ابوالبخترى فقيه، آن را از روزگار آدم(ع) تا سام باز بنويسم. 

بنابر اين، انگيزه نوشتن نهايه الارب را درخواست خليفه از نویسنده مى‌توان دانست. برخى از خاورشناسان اين كتاب را تحريرى از اخبار الطوال دينورى و به رغم مهم بودنش، داراى برخى از روايت‌هاى مجعول دانسته و شمارى از آنان تاريخ نوشتن آن را سده يازدهم ميلادى (پنجم هجرى) يا ميان سال‌هاى 1050 - 1000 دانسته و برخى از آنان چنين گمان زده‌اند كه شعبى و ابن‌ قرّيّه آن را در 75 هجرى نوشته و اندكى پس از آن، ابن مقفّع به آميختن بخش‌هايى از سير الملوك با اين اثر پرداخته باشد.

بارى، با سنجش متن عربى و ترجمه اين كتاب (تجارب الامم فى تاريخ ملوك العرب و العجم) با يك‌ديگر، به ديرينگى و اصالت و راستى انتسابش به سده يكم هجرى (روزگار عبدالملك) مى‌توان باور يافت. اين منبع مستقل، خواننده را با شمارى از داستان‌هاى تاريخى ايران باستان آشنا مى‌سازد.