نمایش مبدأ برای نخستین اندیشه‌های حدیثی شیعه

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR121943J1.jpg
| عنوان = نخستین اندیشه‌های حدیثی شیعه
| عنوان‌های دیگر = رویکردها، گفتمان‌ها، انگاره‌ها و جریان‌ها
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[گرامی، محمدهادی]] (نويسنده)
[[پاکتچی، احمد]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  3ن4گ 128 BP 
| موضوع =احادیث شیعه - تاریخ - حدیث -- تاریخ‌نویسی 
|ناشر 
| ناشر = دانشگاه امام صادق(ع)
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1396ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE121943AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-600-214-609-0
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 121943
| کتابخوان همراه نور = 121943
| کد پدیدآور = 12107
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''نخستین اندیشه‌های حدیثی شیعه: رویکردها، گفتمان‌ها، انگاره‌ها و جریان‌ها'''، اثر [[گرامی، محمدهادی|سید محمدهادی گرامی]]، پژوهشی است تاریخ‌اندیشگانی به دوره متقدم امامیه (تا 260ق) که نشان می‌دهد گفتمان حدیث در میان حلقه‌های حدیثی و جریان‌های امامیه، چگونه تطور پیدا کرده است.

نویسنده در اثر حاضر، تلاش کرده است تا با کاربست ابزارهایی همچون جریان‌شناسی، تاریخ‌انگاره، توسعه روش‌های تفسیری متن، دوری از پیش‌فرض‌های کلامی، درانداختن طرح‌واره تاریخ و... پژوهشی تاریخ‌اندیشه‌ای، در عین توجه به دغدغه‌های بومی و دینی، فراهم آورد<ref>ر.ک: چکیده، ص7</ref>.

این پژوهش نشان می‌دهد از همان نیمه نخست سده اول هجری، گفتمان اختلاف الحدیث میان اصحاب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و عامه، از نخستین دغدغه‌های جریان متمایل به اهل‌بیت(ع) بود. پس از حادثه کربلا، زمینه شکل‌گیری نخستین حلقه حدیثی در مدینه، توسط [[امام سجاد علیه‌السلام|حضرت سجاد(ع)]] فراهم شد. در دوره امام باقر(ع)، گفتمان نقل حدیث گسترش یافت و همچنین گفتمان اسناد مطرح شد. در دوره [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] هویت جمعی امامیه یا جعفریه شکل گرفت<ref>ر.ک: همان</ref>.

اثر حاضر، برای جبران بخشی از کمبودها در مطالعات تاریخ اندیشه امامیه در حوزه حدیث طرح‌ریزی شده است. بی‌تردید این پژوهش در خصوص برخی پرسش‌های بی‌پاسخ در تاریخ اندیشه حدیثی امامیه، آفاق جدیدی را فراروی هر پژوهشگر منصفی می‌گشاید<ref>ر.ک: درآمد، ص13</ref>.

در اثر حاضر، سه کتاب «[[اختيار معرفة الرجال (تصحیح مصطفوی)|رجال کشی]]»، «[[رجال النجاشي|رجال نجاشی]]» و «[[فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول|فهرست شیخ طوسی]]»، به‌عنوان منابع اصلی، مد نظر قرار گرفته‌اند؛ زیرا نویسنده معتقد است هر آنچه که قرار بوده است در تاریخ تطور اندیشه‌‎های حدیثی امامیه رخ دهد، به احتمال قوی سایه‌ای از آن در این سه کتاب برجای مانده است و بررسی این سه کتاب، ما را به آن تصور کلی خواهد رساند و اگر شواهد دیگری در کتب دیگر باشد، به شکلی نیست که پژوهش حاضر را مخدوش یا نارکارآمد کند<ref>ر.ک: همان</ref>.

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که در آن، تلاش شده است تا متن اصلی گزارش‌هایی که مستندی برای تفسیر تاریخی بوده‌اند و امکان برداشت‌های چندگانه از آنها وجود داشته است و یا بسیار مهم بوده‌اند، در پاورقی آورده شود؛ چه، اینکه همواره یکی از علاقه‌های اصلی خوانندگان چنین پژوهش‌هایی، مراجعه به متن اصلی و بررسی نحوه تفسیر آن است. از سوی دیگر، در چنین شرایطی اگر قرار باشد متن گزارش‌ها به انتهای کتاب یا فصل منتقل شود، خواننده برای پی‌جویی و بررسی آن، دچار مشکل می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>.