نمایش مبدأ برای میزان الإعتدال في نقد الرجال

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR16308J1.jpg
| عنوان = ‏میزان الإعتدال في نقد الرجال
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ذهبی، محمد بن احمد]] (نويسنده)
[[بجاوی، علی محمد]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏ذ‎‏9‎‏م‎‏9 114 BP 
| موضوع =حدیث - علم الرجال - محدثان اهل سنت
|ناشر 
| ناشر = دار الفکر
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16308AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 4
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 16308
| کتابخوان همراه نور = 16308
| کد پدیدآور = 487
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''میزان الإعتدال في نقد الرجال'''، عنوان کتابی است 4 جلدی از [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین، محمد بن احمد ذهبى]] (673-‌748ق/1274-‌1348م)، مورخ و محدث سلفى مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجرى، با موضوع علم رجال حدیث.

معمولا هرکدام از نویسندگان کتاب‌های رجال، به جنبه‌های خاصی از مباحث این علم نظر داشته‌اند، اما کتاب حاضر از جامع‌ترین کتاب‌هایی است که در رجال حدیث نوشته شده است<ref>ر.ک: تقدیم، ج1، صفحه ج - د</ref>.

خودِ [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در مقدمه‌ای که بر کتاب نوشته، آن را این‌گونه توصیف می‌کند: این اثر، کتابی است مبسوط در توضیح ناقلان علم نبوی و حاملان آثار که آن را پس از کتاب دیگرم با نام «[[المغني في الضعفاء|المغني]]» نگاشتم و عبارات این کتاب، کامل‌تر و طولانی‌تر از کتاب مغنی است؛ علاوه بر اینکه در این اثر، نام تعدادی از راویان هست که در المغني وجود ندارد؛ اکثر این راویان را از کتابی که در ذیلی بر «[[الكامل في ضعفاء الرجال|الكامل]]» [[ابن عدی، عبدالله بن عدی|ابن عدی]] نوشته شده، بر این کتاب افزوده‌ام.

اصل و موضوع این کتاب درباره راویان ضعیف نگاشته شده و البته از گروهی از راویان ثقه نیز به‌ هدف دفاع از آنان، در این اثر یاد شده است.

[[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] این اثر را بر اساس ترتیب حروف الفبا مرتب کرده و این ترتیب را در اسم شخص و نام پدر وی مراعات کرده تا درباره افرادی که نام مشترک دارند، هم دستیابی به آنان از طریق نام پدرانشان که آن‌هم بر ترتیب الفباست، راحت‌تر باشد. او نام ائمه سته اهل تسنن (یعنی [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابوداود، سلیمان بن اشعث|ابوداود]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذی]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]]) را با حروف اختصاری ذکر کرده است (مثل «ت» که مقصود ترمذی است)<ref>ر.ک: همان، صفحه ح؛ متن کتاب، همان، ص5، پاورقی 1</ref>.

در باب اول کتاب، تراجم مردان و زنان به‌ترتیب الفبا ارائه شده است. باب دوم درباره کنیه‌هاست که با کلمه «ابو» شروع شده‌ است. باب سوم، درباره کسانی است که با پدرشان شناخته می‌شوند و با «ابن» شروع می‌شود. باب چهارم، تا هفتم به‌ترتیب درباره انساب، مجاهیل الاسم، زنان مجهول و کنیه زنان، است و هشتمین باب درباره کسانی است که نام آنها معلوم نیست و با کلمه «والده» شروع می‌شود<ref>ر.ک: تقدیم، همان، صفحات ح و ط</ref>.