نمایش مبدأ برای مكاتب فقهی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR85313J1.jpg
| عنوان = مکاتب فقهی
| عنوان‌های دیگر = بررسی و تحلیل مکاتب فقهی شیعه از...
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ربانی، محمد حسن]] (نویسنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =     
| موضوع =اسلام - فرقه‎‌‌ها
|ناشر 
| ناشر = دانشگاه علوم اسلامی رضوی
| مکان نشر = ایران - مشهد مقدس
| سال نشر = 1395ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE85313AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-600-7044-18-6
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 85313
| کتابخوان همراه نور = 85313
| کد پدیدآور = 4482
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''مکاتب فقهی: بررسی و تحلیل مکاتب فقهی شیعه از عصر غیبت تا دوره معاصر'''، عنوان کتابی یک جلدی از [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی]] (معاصر) است که با موضوع تاریخ فقه به بررسی مکاتب فقهی شیعه پرداخته است.

هر علمی پیشینه‌ای دارد که بیانگر فراز و نشیب‌های آن است. دانشمندان اسلامی کمتر به تاریخ علم بها داده، بیشتر به خود علم پرداخته‌اند. یکی از این علوم اصول فقه است. با اینکه دربارۀ آن کتاب‌هایی مفصل نگاشته شده، دربارۀ تاریخش تألیفات معتنابهی یافت نمی‌شود. در فقه موضوع درنگ برانگیزتر است. در طول تاریخ این علم، هزاران کتاب فقه و رساله و موسوعه‌های مفصل فقهی پدید آمده است و همه اینها دربارۀ موضوعات متنوع فقه نگارش یافته‌اند بی‌آنکه دربارۀ تاریخ آن بحثی پیش نهاده باشند. تا چهل پنجاه سال پیش، نوشته‌ای دربارۀ تاریخ دانش فقه وجود نداشت و اگر کسی مطلبی دراین‌باره می‌خواست، باید از لابه‌لای مطالب کتاب‌های تراجم آن را می‌جست. تنها در پنجاه سال اخیر است که تحوّلی در این زمینه پدید آمد و کتاب‌هایی در این موضوع نوشته شد. کتاب حاضر یکی از این کتابها است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص11-12</ref>

[[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی]]، در این کتاب دربارۀ زندگی فقها، شاگردان، کتاب‌ها، حوزۀ درسی و پاره‌ای خصوصّیات آنان و نیز مکتب فقهیشان سخن گفته است. بیشترین مطالب این کتاب مربوط به بخش اخباریان و مکتب و زندگی وحید بهبهانی است؛ زیرا در کتابهای دیگر، بحث‌هایی قابل توجّه دراین‌باره دیده نمی‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>

نویسنده، در این کتاب در دو بخش کلی درباره تاریخ فقه اهل سنت و تاریخ فقه شیعه بحث کرده است. بحث از تاریخ فقه اهل سنت در این کتاب کم‌حجم‌تر است و حدود پنجاه صفحه از اثر را دربر گرفته و بحث از تاریخ فقه شیعه مفصل‌تر مطرح شده است. بخش اول که در تاریخ اهل سنت است در سه فصل به بیان دوره تشریع فقه در زمان رسول خدا(ص)، مذاهب تابعین، و مذاهب و مکاتب معروف چهارگانه اهل سنت پرداخته است. بخش فقه شیعه نیز در 12 فصل به بیان فقه در آغاز غیبت، مکاتب [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]، حله، جبل عامل، [[مقدس اردبیلی، احمد بن محمد|محقق اردبیلی]]، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحید بهبهانی]]، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]]، [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]]، [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]]، [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] و [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] می‌پردازد.