نمایش مبدأ برای معجم المقاييس في اللغة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR20663J1.jpg
| عنوان = معجم المقاييس في اللغة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن فارس، احمد بن فارس]] (نويسنده)
[[ابو عمرو، شهاب الدین]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  الف2م7 6620 PJ 
| موضوع =زبان عربی - واژه‌نامه‎‌‌ها
|ناشر 
| ناشر = دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = سده13
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20663AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 20663
| کتابخوان همراه نور = 20663
| کد پدیدآور = 339
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|المعجم (ابهام‌زدایی)}}

'''معجم المقاییس في اللغة''' اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب]] (متوفی 395ق)، از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.

مؤلف براى تدوين کتاب، براى هر واژه دو حرفى يا سه حرفى، يک يا چند حوزه معنايى در نظر گرفته است که در همه واژه‌هاى هم‌ريشه مشترک است و معناى واژه‌هاى مختلفى که از آن ريشه مشتق مى‌شوند، بر پايه‌ى همين حوزه معنايى مشخص مى‌گردد و او نخستین کسی است که به این نظریه، جامعه یک نظریه مستقل پوشانده است. وی سعى کرده است براى هر ماده، اصول معنايى آن را ذکر کند و مشتقات مختلف آن ماده را به آن اصول برگرداند؛ اين کار گرچه اجتهادى است و در بسيارى از موارد مى‌توان بر او اشکالاتى وارد کرد، اما در نوع خود بى‌نظير بوده و امروزه نيز کار او بسيار مورد نياز است؛ چه اين که او اولين کسى است که اين کار را در اين حجم وسيع انجام داده است<ref>ر.ک: ویکی‌نور</ref>.

از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب با تحقیق عبدالسلام محمد هارون، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای می‌پردازیم که با تحقیق [[ابو عمرو، شهاب الدین|شهاب‌الدین عمرو]]، منتشر شده است.

این نسخه، پس از نسخه چاپ شده توسط [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام هارون]]، منتشر شده است و بنابراین محقق، نسخه پیشین را ملاک کار خود قرار داده و به منظور اصلاح کاستی‌های آن، تغییراتی به شرح ذیل، در آن انجام داده است:
# مقدمه محقق سابق: به دلیل فوائد بسیاری که در آن مقدمه وجود داشت، از جمله تعاریف تام و کاملی که در آن ذکر شده بود، این مقدمه آورده شده و تنها فصل دوم آن، تحت عنوان «رأیه في النقد»، حذف شده است.
# فهرست‌ها: علی‌رغم فواید بسیاری که در فهرست‌های موجود در تحقیق پیشین وجود داشته، به دلیل حجم زیاد، همگی به جز فهرست موضوعات، حذف گردیده است.
# برخی از پاورقی‌های مربوط به مقابله متن با کتبی همچون «[[جمهرة اللغة|الجمهرة]]»، «[[المجمل]]»، «[[لسان العرب]]»، «القاموس»، «[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]» و دیوان‌های شعری حذف و پاورقی‌های مربوط به اضافه شدن متن اصلی و نیز پاورقی‌های مرتبط با منابع و مصادر، ابقاء شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص3- 4</ref>.