نمایش مبدأ برای معاجم مفردات القرآن (موازنات و مقترحات)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR92255J1.jpg
| عنوان = معاجم مفردات القرآن (موازنات و مقترحات)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[فرحات، احمد حسن]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره = BP 82/۳ 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = المملکة العربیة السعودیة. وزارة الشؤون الإسلامیة و الأوقاف و الدعوة و الإرشاد. مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشريف
| مکان نشر = عربستان
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE92255AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 92255
| کتابخوان همراه نور = 92255
| کد پدیدآور = 1942
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''معاجم مفردات القرآن (موازنات و مقترحات)'''، تألیف [[فرحات، احمد حسن|احمد بن حسن فرحات]] (معاصر)، از جمله آثار معاصر در موضوع فرهنگ‌های واژگان قرآنی است که به مقایسه معاجم و ارائه پیشنهادات در این زمینه پرداخته است.

کتاب با مقدمه‌ای در ذکر بحث معانی قرآن و موضوع غرائب پیش از راغب اصفهانی آغاز شده است. نویسنده، پیشینه این بحث را به صدر اسلام بازگردانده و [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] را اولین کسی دانسته که در پاسخ به پرسش‌های [[اب‍ن‌ ازرق‌، ن‍اف‍ع ‌‌بن ‌ازرق‌|نافع بن ازرق]] از معانی مفردات به ابیاتی از شعر استشهاد می‌کرد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11</ref>‏.

در ادامه از اسامی تألیفات در معانی و غرائب قرآن کریم پیش از [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانی]] یاد شده که این اسامی با «[[تفسیر الشهید زید بن علي|تفسير غريب القرآن]]» [[زید بن علی بن الحسین(ع)]] در سال 122ق، آغاز و به غريب القرآن [[عبدالواحد بن احمد ملیحی]] در سال 463 ختم شده است<ref>ر.ک: همان، ص16-11</ref>.‏ پس از این آثار، کتاب [[مفردات ألفاظ القرآن|مفردات راغب]] تألیف شد که قریب به هزار سال است که مور قبول عموم علما و متخصصین در مطالعات قرآنی است و کتابی نوشته نشده که بتواند جای آن را بگیرد<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>‏؛ لذا نویسنده در بخش بعدی به تشریح ویژگی‌های این اثر عظیم پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>‏.

در بخش بعدی کتاب، مقایسه‌ای مختصر میان مفردات راغب و چهار معجم مشهور دیگر انجام شده است. سپس بین طبع‌های مختلف این آثار نیز مقایسه صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص34-33</ref>‏.

حاصل این مقایسه‌ها این است: «و از همه آنچه گذشت می‌توانیم اقرار کنیم که آنچه در مقدمه راغب و مقدمات فراهی آمده در میان همه آثار مورد بحث از همه غنی‌تر است»<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>‏.

بحث فروق لغوی، از جمله مباحثی است که نویسنده در بخش دیگری از کتاب به آن اشاره کرده و کسانی چون حکیم ترمذی از علمای قرن سوم را نام برده با کتاب «بيان الفرق بين الصدر و القلب و الفؤاد و اللب» و او را از پیشروان در این زمینه دانسته است»<ref>ر.ک: همان، ص75</ref>‏.

نویسنده در خاتمه کتاب با وجود تلاش عظیم علما در طول تاریخ در نگارش معاجم قرآنی، نیاز مبرم در عصر حاضر را به معاجم جدید گوشزد می‌کند. سپس توصیه می‌کند که معاجم برای سه گروه مبتدی، متوسط و متخصص تنظیم شود و هریک از این معاجم نیز به دو صورت ترتیب الفبایی برای مراجعه همگان و ترتیب به‌حسب سور و آیات برای استفاده اهل تلاوت تنظیم شوند<ref>ر.ک: همان، ص82</ref>‏.