نمایش مبدأ برای مشيخة إبن طهمان

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR83527J1.jpg
| عنوان = مشيخة إبن طهمان
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن طهمان‌، ابراهيم‌]] (نويسنده)
[[مالک، محمد طاهر]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف26 م5 115 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1403ق - 1983م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE83527AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 83527
| کتابخوان همراه نور = 83527
| کد پدیدآور = 63153
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''مشيخة ابن طهمان'''، اثر [[ابن طهمان‌، ابراهيم‌|ابراهیم بن طهمان]] (متوفی 163ق/779م)، کتابی است در علم حدیث که با تحقیق [[مالک، محمد طاهر|محمد طاهر مالک]]، منتشر شده است.

برخی معتقدند اثر حاضر، بخشی از کتاب «السنن في الفقه» است که امروزه موجود نبوده، اما بنا بر نام آن و دوره زمانی نگارشش، می‌توان آن را جزو نخستین کتاب‌های فقهی حدیثی تاریخ اسلامی برشمرد. برخی نیز کتاب «مشيخة ابن طهمان» را عنوان مستقلی در آثار او می‌دانند<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.

محقق کتاب بر این باور است که کتاب‌ «مشيخة ابن‌ طهمان‌» همان‌ «سنن‌» است‌ که‌ قبل‌ از صحاح‌ تصنیف‌ شده‌ و حاوی‌ ۲۰۸ حدیث‌، مشتمل‌ بر ابواب‌ فقهى‌ و اصول‌ عقاید است‌. برخی هم معتقدند آنچه به نام «مشيخة ابن طهمان» منتشر شده است، کتاب مستقلی است که «نسخة ابن طهمان» نام دارد و یکی از چندین نسخه حدیثی اوست<ref>ر.ک: همان</ref>.

[[ابن طهمان‌، ابراهيم‌|ابن طهمان]] این کتاب را در سال 158ق، در نیشابور، املا نموده و بنابراین می‌توان آن را از نخستین نصوص نگارش‌یافته در علوم حدیث، بشمار آورد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. در مقدمه مفصلی که محقق به ابتدای کتاب افزوده، دلیل سفر نویسنده به نیشابور را رد فرقه جهمیه دانسته و معتقد است کتاب او، مشتمل بر احادیثی است که عقاید و تفکرات این فرقه را، به چالش کشیده و درصدد رد و ابطال آن می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>.

آنچه نشان‌دهنده اهمیت و ارزش کتاب است، توجه به این نکته می‌باشد که محدثین بسیاری، در نگارش آثار و تصنیفات خود، از مطالب و احادیث این کتاب، بهره برده‌اند که از جمله آنها، می‌توان به سه فرزند او و محمد بن خالق و عبدالله بن راشد سلمی (متوفی 209ق) که از شاگردان او بودند، اشاره نمود<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>.

کتاب دربردارنده مجموعه 208 روایت است که 85 روایت از آن، درباره مسائل شرعی بوده و 50 روایت از 85تا، در مواقع مختلف است و 35 حدیث دیگر آن مطابق دو باب مذکور در کتب «السنن» آمده است؛ 22تای آن در مکان واحد (از شماره 151 تا شماره 172) مربوط به حج و بقیه، یعنی 13 حدیث در مکان واحد (از شماره 173 تا شماره 185) به بیوع مربوط می‌گردد و...<ref>ر.ک: همان، ص13-14</ref>.

این کتاب، 24 حدیث در موضوع عقاید را نیز در خود جای داده که بیشتر این احادیث، در [[سنن أبي‌داود|سنن ابن داود]] و [[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]]، موجود می‌باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.