نمایش مبدأ برای مشارق الأصول المتعلقة بالقوانين وبعض الفصول

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR17954J1.jpg
| عنوان =مشارق الأصول المتعلقة بالقوانين وبعض الفصول
| عنوان‌های دیگر =قوانين الاصول. حاشيه 
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران =[[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن]] (نويسنده) 
[[اصولی خویی، محمود بن محمد]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =عربی  
| کد کنگره =‏‎‏/‎‏م‎‏9‎‏ ‎‏ق‎‏903‎‏2 / 159 BP 
| موضوع =ميرزاي قمي، ابو القاسم بن محمد حسين، 1151 - 1231ق. قوانين الاصول - نقد و تفسير

اصول فقه شيعه - قرن 13ق.

|ناشر 
| ناشر =مطبعه مشهدي اسد آقا  
| مکان نشر =ايران - تبريز
| سال نشر =1312ق.

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE17954AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپ  اول  
| شابک =
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =17954
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =10950
| پس از =
| پیش از =
}}

'''مشارق الأصول المتعلقة بالقوانين وبعض الفصول'''، شرح [[اصولی خویی، محمود بن محمد|آیت‌الله حاج میرزا محمود بن محمد خویى تبریزى]] (1236-1314ق) بر کتاب «[[القوانين المحكمة في الأصول|قوانين المحكمة في الأصول]]» مشهور به قوانین [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزاى قمی]] و بخش‌هایی از کتاب «[[الفصول في علم الأصول]]» است. در این نسخه چند رساله و حاشیه دیگر از جمله حاشیه ملا علی خویی بر کتاب رسائل نیز آمده است. 

نویسنده در ابتدای کتابش، [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزا ابوالقاسم قمی]] را عالمی محقق و استاد کل در زمانش و مورد قبول علمای بزرگ پس از خود و کتاب قوانین او را از بهترین کتب اصولی و مشتمل بر تحققات عمیق و مطالب دقیق دانسته است. به اعتقاد وی می‌توان از بیشتر الفاظ این کتاب چند وجه و احتمال برداشت کرد و به همین دلیل محققان بر آن ایرادات و اشکالاتی وارد نموده‌اند. این موضوع سبب شد که میرزا محمود تبریزی تصمیم به نگارش تعلیقه‌ای بر این کتاب بگیرد که آن را مشارق الأصول نامید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص‌2</ref>‏. 
  
در این کتاب به شیوه رایج در شروح با ذکر «قوله» بخشی از عبارت قوانین ذکر شده است. سپس با «إلخ» یا «نقول» یا «اعلم» و مانند آن، متن از شرح مشخص گردیده است. 

در صفحه 229 کتاب، مقاله کوتاهی با موضوع أصالة الطهارة به قلم اصولی بزرگ [[بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل|وحید بهبهانی]] (متوفی 1205ق) ارائه شده است. 

از صفحه 248 تا صفحه 266 کتاب به رساله «[[تشريح الأصول في شرح كفاية الأصول]]» اختصاص یافته است. کتاب تشريح الأصول «صغیر» تا آخر مبحث مطلق و مقید و حاوی بحث طلب و اراده به قلم ملا علی نهاوندی از شاگردان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ مرتضی انصاری]] است<ref>ر.ک: مدرسی چهاردهی، مرتضی، ص77</ref>‏. 

در صفحه 267 «[[الرسالة الحرفية]]» [[جرجانی، علی بن محمد|سید شریف جرجانی]] دیده می‌شود که رساله کوتاهی است. 

در انتهای کتاب نیز حاشیه ملا علی خویی (متوفی 1309ق) از شاگردان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] آمده است. این حاشیه مباحث اوائل کتاب رسائل شیخ انصاری ازاول قطع تا اواخر اجماع را در بر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص360</ref>‏.

شارح برای برخی از عبارات کتاب، توضیحاتی را در حاشیه کتاب ارائه نموده است. گاه نیز بیتی فارسی در فضیلت علم و دانش نوشته است:

{{شعر}}
{{ب|'' ای خوش آن قومی که علم آموختند ''|2='' نام نیکو را به علم اندوختند ''<ref>ر.ک: همان، ص‌354</ref>‏}}
{{پایان شعر}}

این کتاب به خطی خوش در سال 1312ق، توسط میرزا محمد عبدالصمد نگارش و به چاپ سنگی منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص360</ref>‏.