نمایش مبدأ برای مراحل الأدب العربي

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR27925J1.jpg
| عنوان = ‏مراحل الأدب العربي
| عنوان‌های دیگر = دراسه تاریخیه
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[کاتب، علاء حسین]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ک2م4 2155 PJA 
| موضوع =ادبیات عربی - تاریخ و نقد - شاعران عرب - سرگذشت‌نامه 
|ناشر 
| ناشر = مهدی يار
| مکان نشر = ایران - قم
| سال نشر = 1422ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE27925AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 964-5697-73-5
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 27925
| کتابخوان همراه نور = 27925
| کد پدیدآور = 18129
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''مراحل الأدب العربي''' تألیف [[کاتب، علاء حسین|علاء حسین کاتب]] استاد ادبیات عرب، کتابی در موضوع تاریخ ادبیات عربی است.

بررسی تاریخ ادبیات، انعکاس‌دهنده مجموعه بزرگی‌های یک ملت و هویت‌بخش آن است؛ زیرا تمام وجوه مدنیت یک ملت معمولاً در آثار مکتوب و خلاق آن جلوه‌گر است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>

با سیر تاريخ و سلطه حاكمان بد و فاجر بسیاری از افكار، عقائد، فرهنگ‌ها... دچار تغییرات و دگرگونی‌هایی می‌شوند كه در بدو شروع چندان مهم به نظر نرسيده و نمود پيدا نمی‌کند، ولی مرور زمان آثار آن را آشكار می‌نماید. علم ادبيات نيز از همین شیوه و قاعده پيروی می‌کند. 

این كتاب بررسی مختصری از مراحل ادبیات عربی را در چهارده فصل و با تقسیم مراحل آن به شش دوره بازخوانی کرده است و در آن نگاهی گذرا به سير تحول ادبيات عرب از عصر جاهليت تا حال حاضر، به همراه معرفی برخی از علما، ادبا و شاعران هر دوره و نمونه‌هایی از نوشته‌ها و اشعار آنها دارد.

فصل اول تا چهارم شامل دوره اول می‌شود و درباره زندگی اجتماعی و سیاسی در شبه‌جزیره عربستان است و عبارت‌اند از نگاهی به جامعه شبه‌جزیره<ref> ر.ک: متن، ص13-21</ref>، شعر جاهلی<ref> ر.ک: همان، ص23</ref>، معلقات و معرفی سرایندگان آن<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>، مخضرمون (شاعرانی که دوره جاهلی و عهد اسلام را تجربه کرده‌اند) <ref>ر.ک: همان، ص 49</ref> است.

فصل پنجم شامل دوره دوم می‌شود، عصر اوایل اسلام و خلفای راشدین<ref>ر.ک: همان، ص61</ref> به همراه خلاصه‌ای از سیره رسول اکرم(ص) <ref>ر.ک: همان، ص 63</ref> و تأثیر قرآن کریم<ref>ر.ک: همان، ص64</ref> و سنت شریف<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> در ادبیات به‌طورکلی، علاوه بر آنچه از حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در مورد فصاحت و بلاغت نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>، به‌ویژه سخنان و خطبه‌های ایشان در نهج‌البلاغه<ref>ر.ک: همان، ص 68</ref>.

و فصول 6 تا 8 شامل دوره سوم می‌شود، و به عصر امویان<ref> ر.ک: همان، ص77</ref> با پرداختن به ادبیات طف در واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) <ref>ر.ک: همان، ص89</ref> و تأثیر آن بر ادبیات و شعر و شعر سیاسی در این دوران<ref> ر.ک: همان، ص101</ref>....

فصول 9 الی 11 شامل دوره چهارم می‌شود و به عصر عباسی<ref> ر.ک: همان، ص115</ref>، ذکر فرقه‌ها و مذاهب و کتب حدیث<ref>ر.ک: همان، ص 173</ref>......اشاره دارد.

و فصل 12 به دوره پنجم اشاره دارد و به عصر مغول<ref> ر.ک: همان، ص183</ref>، عصر عثمانی، قرون‌وسطی....

و فصل 13 و 14 در مرحله ششم به عصر حدیث یا عصر نهضت علمی از 1213ق/1798م <ref> ر.ک: همان، ص209</ref>، و ملحقات عصر نهضت با مرور بر برخی از نویسندگان این دوره<ref> ر.ک: همان، ص235</ref> پرداخته است.