نمایش مبدأ برای مختصر لقط المنافع

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR94611J1.jpg
| عنوان = مختصر لقط المنافع
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی]] (نويسنده)
[[دقاق، احمد یوسف]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =RIS۴۰۷/الف۲ل۷     
| موضوع =پزشکی اسلامی -- متون قدیمی تا قرن ۱۴ق,گیاهان دارویی -- مصارف درمانی
|ناشر 
| ناشر = دار المأمون للتراث
| مکان نشر = سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
| سال نشر = 1407ق - 1987م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE94611AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 94611
| کتابخوان همراه نور = 94611
| کد پدیدآور = 1804
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''مختصر لقط المنافع'''، اثر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن جوزى]] (597-508ق)، عالم بغدادی قرن ششم هجری است که در دانش‌های گوناگون زمانه خود چیره‌دست بوده است. ابن جوزی دانش پزشکی طبیبان پیش از خود را بررسی ریشه‌ای و ژرف نموده است. سپس آن‌ها را در کتابی با عنوان «لقط المنافع» در هفتاد باب گرد آورده است. آنگاه، آن را کوتاه نموده و با نام «مختصر لقط المنافع» عرضه کرده است. [[دقاق، احمد یوسف|احمد یوسف دقاق]] پژوهش کتاب را انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15</ref>‏.

عنوان این اثر در برخی کتاب‌ها با واژه‌های گوناگون «مختار» «مختصر» و «منتخب» که در آغاز آن آمده، ثبت شده است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>‏. ابن جوزی با این کتاب خواسته است نمایه‌ای از داروها و آنچه که به بهداشت تن یاری می‌رساند به خواننده ارائه کند؛ او در نوشتارش به هوای مطبوعی که شایسته است آدمی در آن نفس بکشد، اولویت می‌دهد و در آغاز کتاب می‌آورد. سپس، پاک‌سازی تن را از خلط‌های زیان‌زننده گوشزد می‌کند. آنگاه آنچه را که تن و روان را بهبود می‌بخشد، فهرست می‌کند و درباره آن‌ها توضیح می‌دهد: بهره‌گیری از روغن‌های طبی، شستشوی تن، لباسی که راحتی و بهبودی را برای تن به ارمغان می‌آورد، عطر، گیاهان طبی، میوه‌ها، حبوبات، نان، سبزیجات، گوشت، چاشنی‌ها، پختنی‌‎ها، شیرینی‌جات، آب، نوشیدنی‌ها، رُب‌ها، کیفیت خواب و بیداری، موادی برای زینت تن، آمیزش جنسی، بهداشت دندان، کیفیت پوشش و خورش در فصل‌های چهارگانه سال، درمان بیماری‌ها و پرهیز از عوارض روانی در این شمارند. او سپس، سفارش‌های پزشکی را از گفتار برخی حکیمان گوشزد می‌کند و در پایان، چکیده‌ای از نکته‌های مهم کتابش را به خواننده یادآور می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص100-21</ref>‏.

[[دقاق، احمد یوسف|احمد یوسف دقاق]] (محقق) برای تهیه این کتاب از نسخه‌ای که در مدرسه صدیقیه در شهر حلب است، بهره‌ جسته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16</ref>‏. او معنای واژه‌‎های پزشکی را از کتاب «[[قاموس الأطباء و ناموس الألباء|قاموس الأطباء و ناموس الألبّاء]]» و «[[المعتمد في الأدوية المفردة]]» و «[[قاموس الغذاء و التداوي بالنبات]]» برگرفته است و در کنار اینها از لغت‌نامه‌هایی چون «[[المحيط في اللغة|المحيط]]» و «[[لسان العرب]]» نیز بهره برده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>‏. او داروها و غذاهای درمانی، اعلام کتاب و موضوع‌ها را در پایان کتاب فهرست کرده است.