نمایش مبدأ برای مختصر التبيين لهجاء التنزيل

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR03147J1.jpg
| عنوان =مختصر التبیین لهجآء التنزیل
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[شرشال، احمد بن احمد]] (محقق)

[[ابوداود، سلیمان بن نجاح]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏73‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏3
| موضوع =
قرآن - رسم الخط و کتابت
| ناشر = 
مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشريف
| مکان نشر =مدینه منوره - عربستان
| سال نشر = 1421 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03147AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =9960-847-16-0
| تعداد جلد =5
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03147
| کتابخوان همراه نور =03147
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''مختصر التبيين لهجاء التنزيل''' تألیف سلیمان بن نجاح ابوداود 
در لغت عرب واژگان زيادى وجود دارد كه بر رسم الخطّ مصحف شريف دلالت دارد.واژگانى چون:كتاب، هجاء، خط، رسم و... رسم الخط يا رسم المصحف يكى از مهمترين شاخه‌هاى علوم قرآنى و يكى از مدوّن‌ترين فنون آن است.

اين علم به بيان ويژگى‌هاى رسم الخط عثمانى و مشكلات اين رسم الخط مى‌پردازد.آنچه امروزه رسم الخط
قرآنى ناميده مى‌شود طى قرون متمادى تطورات و تحولات بسيارى به خود ديده است.

«مختصر التبيين لهجاء التنزيل» اثر «ابوداود سليمان بن نجاح» متوفاى 496 هجرى در همين موضوع نگاشته شده است.وى در سال 413 هجرى قمرى در بلنسية ديده به جهان گشود و در 496 هجرى ديده از جهان فروبست.او از محضر مشايخى چون احمد بن الحسن بن عثمان الغسانى، احمد بن عمر بن أنس بن دلهاث بن انس...بن قطبة الغدرى معروف به ابن دلائلى، جعفر بن سعيد بن محمد بن حلبس المقرئى و غيره بهره برد و شاگردانى چون آدم بن الخير السرقطى، ابوالحجاج الخولافى، ابوالحسن معروف به نقدوى، ابراهيم
بن عتيق بن ابى العشير، احمد بن محمد الغافقى و غيره را تربيت نمود.

از جمله آثار وى مى‌توان به كتاب اصول الضبط، كتاب ايجاب الصلاة على النبى(ص)، البيان الجامع لعلوم
القرآن، كتاب التبيين لهجاء التنزيل و...اشاره نمود.

وى در «مختصر التبيين لهجاء التنزيل»هجاء و رسم الخط تمام قرائات را با تمركز بر قرائت نافع جمع‌آورى نموده و بدين‌گونه تمام قرائتهاى موجود در شهرهاى مختلف را گرد آورده است.

نام اوليۀ اين اثر «التبيين لهجاء مصحف اميرالمؤمنين عثمان بن عفان» بوده ولى به جهت ضخامت و تفصيل مطالب در آن باعث شد عده‌اى از طلاّب از مؤلف درخواست كنند تا مختصرى از مطالب آن كتاب را در اختيار ايشان قرار دهد.از اين‌رو مؤلف در پاسخ به تقاضاى ايشان اثر را حاضر را تهيه و نام آنرا «مختصر التبيين لهجاء التنزيل» نهاد.مؤلف در اين كتاب به بيان زيادى برخى حروف در بعضى از مصاحف و نيز نقصان آن حروف از برخى مصاحف ديگر مى‌پردازد.همچنين به بيان سور مكى و مدنى قرآن كريم و حصر سور مدنى در 21 سوره و مكى در 74 سوره و موارد اختلافى در 19 سوره پرداخته و هجاء واژگان قرآنى را به ترتيب موجود در مصحف، از اول سوره فاتحه تا آخر سورۀ ناس، يادآور مى‌شود.مؤلف هريك از سوره‌هاى
را پنج آيه، پنج آيه تقسيم مى‌كند و تمام هجاءهاى موجود در آن را بصورت كامل و دقيق ذكر و توصيف
مى‌كند.