نمایش مبدأ برای محاضرات في فقه الإمامية، كتاب الخمس

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12977J1.jpg
| عنوان = محاضرات في فقه الإمامیة (الخمس)
| عنوان‌های دیگر = کتاب الخمس
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[میلانی، سید محمدهادی]] (نويسنده)
[[حسینی میلانی، سید فاضل]] (محقق)
[[محقق حلی، جعفر بن حسن]] (نویسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره = 13 /4028ش 3م 182 BP 
| موضوع =محقق حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر - فقه جعفری - قرن 7ق. - خمس
|ناشر 
| ناشر = [بی نا]
| مکان نشر = [بی جا] - [بی جا]
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12977AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 12977
| کتابخوان همراه نور = 12977
| کد پدیدآور = 193
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''محاضرات في فقه الإمامية، كتاب الخمس'''، مباحث درس خارج فقه [[میلانی، سید محمدهادی|آیت‌الله سید محمدهادی میلانی]] (1313-1395ق)، پیرامون مسئله خمس با محوریت کتاب خمس «[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)|شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام]]» اثر [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (متوفای 676ق) است که با تعلیقات [[حسینی میلانی، سید فاضل|فاضل حسینى میلانى]]، منتشر شده است.

اثر حاضر، در واقع جزء چهارم از مجموعه «محاضرات في فقه الإمامية» است که توسط [[میلانی، سید محمدهادی|آیت‌الله سید هادی میلانی]] ارائه گردیده است. جزء اول و دوم این مجموعه، به «كتاب الزكاة» اختصاص یافته و جزء سوم، به «صلاة المسافر» و این جزء، به مبحث «كتاب الخمس» اختصاص داده شده است. در جزء پنجم و ششم نیز به مبحث «كتاب البيع» پرداخته شده است. این مجموعه، احتمالا ده جزء خواهد داشت که به‌ترتیب، در اختیار خوانندگان قرار خواهد گرفت<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.

[[میلانی، سید محمدهادی|آیت‌الله میلانى]]، مطالب مطرح‌شده در کتاب «شرایع» پیرامون خمس را شرح و بسط داده و به کمک آیات و روایات و اقوال فقها آنها را مستدل نموده و در پاره‌اى موارد نقد کرده است. شیوه کار، بدین صورت است که ابتدا، بخشی از کتاب «شرائع»، با عبارت «قال المحقق...» انتخاب و در ادامه، توضیحات [[میلانی، سید محمدهادی|آیت‌الله میلانی]] پیرامون آن، ذکر گردیده است.

کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق در اشاره به موضوع آن آغاز و مطالب در پنج مبحث، ارائه شده است. پیش از شروع در مباحث اصلی، به تعریف خمس، پرداخته شده و خمس، «حق مالي يناله بنوهاشم بالأصالة عوض الزكاة» دانسته شده است. در این تعریف، واژه «حق» جنس بوده و با قید «المالية»، حقوق غیر مالی (مانند حق ولایت و مانند آن) و به‌واسطه قید «ثبوت برای بنی‌هاشم»، زکات و با قید «الأصالة» نذر و مانند آن و با قید «عوضیت»، زکاتی که از طرف خود بنی‌هاشم به ایشان می‌رسد، از تعریف خارج شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7</ref>.

در مبحث نخست، به بررسی آیات و روایات دال بر وجوب خمس پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و در مبحث دوم، اموری که خمس در آنها واجب است، معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>. در مبحث سوم، چگونگی قسمت خمس و مصارف آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص153</ref> و در مبحث چهارم، از انفال سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص191</ref>. در آخرین مبحث نیز کیفیت تصرف در مستحق خمس، بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص205</ref>.