نمایش مبدأ برای محاسبة النفس (ابن ابی‌الدنیا)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR52611J1.jpg
| عنوان = محاسبة النفس(ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد]] (نويسنده)
[[عوض، مصطفی بن علی]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BP ۲۴۸‬/‮الف‬۲م۳ 
| موضوع =احادیث اخلاقی - اخلاق اسلامی - احادیث اهل سنت - قرن 3ق. - نفس - احادیث
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1406ق - 1986م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE52611AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 52611
| کتابخوان همراه نور = 52611
| کد پدیدآور = 608
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|محاسبه نفس (ابهام‌زدایی)}}
'''محاسبة النفس'''، اثر [[ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد|ابوبکر عبدالله بن محمد بن عبید بن سفیان بن قیس بغدادی اموی قرشی]]، معروف به [[ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابی‌الدنیا]] (متوفی 281ق)، مجموعه‌ای است از روایات پیرامون محاسبه نفس و مخالفت با آن.

متأسفانه کتاب، فاقد هرگونه مقدمه‌ای است که در آن، به موضوع، اهمیت و ویژگی‌های کتاب اشاره شده و روش کار نویسنده و رویکرد وی در تدوین روایات و ترتیب چینش آنها، توضیح داده شده باشد، اما با دقت در محتوا و مطالب کتاب، می‌توان دریافت که نویسنده در آن، مجموعه‌ای از احادیث و آثار مربوط به محاسبه نفس و خودحساب‌رسی را که از صحابه، تابعین و سایر بزرگان در دست داشته، به‌همراه اشعار، حکمت‌ها و خطبه‌های مرتبط با این موضوع، در این کتاب، جمع‌آوری کرده است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب، علاوه بر ذکر سلسله سند راویان، این است که تمام متن روایات و منقولات آن، اعراب‌گذاری شده است که این امر، به صحت خواندن متن و تسهیل درک و فهم مطالب آن، کمک می‌کند.

کتاب مجموعا دربردارنده 149 حدیث، روایت، شعر و خبر است که در ابواب زیر، مرتب شده است:
# حساب‌رسی و محاسبه نفس؛
# سرزنش نفس؛
# معاقبه نفس؛
# مبارزه و جهاد با نفس و بازداشتن آن از شهوات؛
# برحذر داشتن نفس و ترس بر آن به‌خاطر خوف از سوء عاقبت؛
# آماده کردن نفس در کارها برای رسیدن به آرامش در روز قیامت.