نمایش مبدأ برای مجمل التواريخ و القصص (تصحیح بهار)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR02877J1.jpg
| عنوان =مجمل التواریخ و القصص (ایران) (ملک الشعراء بهار)
| عنوان‌های دیگر =تأليف سال 520 هجری
| پدیدآوران = 
[[رمضانی، محمد]] (اهتمام)

[[ابن مهلب]] (نویسنده)

[[بهار، محمدتقی]] (مصحح)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏DSR‎‏ ‎‏107‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏1300
| موضوع =
اسلام - تاریخ

ایران - تاریخ

ایران - تاریخ - پیش از اسلام

ایران - تاریخ - تا مغول، 12 - 617ق.

نثر فارسی - قرن 5ق.
| ناشر = 
کلاله خاور
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02877AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02877
| کتابخوان همراه نور =02877
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''مجمل التواريخ و القصص''' يكى از آثار تاريخى قرن ششم است كه به فارسى نوشته شده و موضوع آن تاريخ عالم و بخصوص تاريخ ايران است، و در سال 520 ھ به دست مؤلفی ناشناس اهل اسدآباد همدان یا همدان به رشته نگارش در آمده است. این مؤلف در عصر سلاجقه می‌زیسته و ظاهرا در دربار آنان به منصب دبیری اشتغال داشته، او هر چند به شهرهای مختلف سفر کرده لیکن مقر دائمی او به احتمال در شهر اصفهان بوده است. از احوال او به جز اینها اطلاع بیشتری در دست نیست. مؤلف، در کتاب نام خود را نمی‌آورد اما ذکری از یکی از اجدادش به نام مهلب بن محمدبن شادی در میان آورده است. ضمنا او کتاب دیگری در تاریخ خاندان برمکی تألیف کرده که متأسفانه نسخه کتاب اخیر او نیز در دست نیست.<ref>آل داود، سید علی؛ ص 159</ref>

به همين جهت و به كمك دلايلى ديگر، يكى از محققان معاصر پرويز اذكائى، تاريخنگاران ايران نام ابن شادى را براى مؤلف اين كتاب برگزيده و مى‌گويد بسيارى از كسانى كه با اضافۀ بنوت شهرت دارند به اجداد خود منسوبند و از آنجا كه قطعا جد سوم مؤلف، شادى نام دارد بايد او را ابن شادى معرفى كنيم. وى اظهار اميدوارى كرده از اين پس كتاب مجمل التواريخ با عنوان مجهول المؤلف شناخته نشود.

اين كتاب از ابتداى خلقت تا سال 520 هجرى را در بر دارد و علاوه بر تاريخ، گاه به جغرافياى شهرها پرداخته و علاوه بر اين دو موضوع در بخش‌هاى مختلف كتاب اهميت ويژه‌اى به حكايات و افسانه‌هاى تاريخى و محلى در آن عصر داده و معلوم مى‌شود مؤلف به جمع‌آورى داستانهاى عاميانه و افسانه‌هايى كه مربوط به اشخاص و مكانها و آثار تاريخى بوده، علاقه داشته است و گويا به همين جهت نام كتاب را مجمل التواريخ و القصص نهاده است. اين كتاب بنا به تصريح مكرر مؤلف، در سال 520 هجرى و در عهد المسترشد عباسى و مصادف با سلطنت سلطان سنجر، سلطان محمود ملكشاه و بهراه غزنوى نوشته شده است اما شخص ديگرى در برخى از قسمت‌هاى كتاب وقايع تاريخى تا سال 600 را ادامه داده و به كتاب ملحق كرده است مثلاًدر جدول نام خلفاى عباسى، خلفاى پس از مسترشد را نيز ذكر كرده است.