نمایش مبدأ برای لغت‌نامه دهخدا

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR20629J1.jpg
| عنوان =  لغت نامه دهخدا
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[دهخدا، علی‌اکبر]] (نويسنده)
[[معین، محمد]] (زير نظر)
[[شهیدی، سید جعفر]] (زير نظر)
[[گروهی از نویسندگان]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏د‎‏9‎‏ل‎‏7 2954 ‏PIR‎‏ 
| موضوع =دایرةالمعارف‏ها و واژه‌نامه‎‌‌ها - فارسی - واژه‌نامه‎‌‌ها
|ناشر 
| ناشر = دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ ** روزنه
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1372ش - 1373ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20629AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 964-03-0000-4
| تعداد جلد = 14
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 20629
| کتابخوان همراه نور = 20629
| کد پدیدآور = 4028
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''لغت‌نامه دهخدا'''، نوشته [[دهخدا، علی‌اکبر|علی‌اکبر دهخدا]](1334-1257ش)، نویسنده، روزنامه‌نگار، محقق و شاعر معاصر ایرانی است که چهل‌سال را برای تألیف و تدوین آن با گروه همراهش هزینه کرد. این اثر لغت‌های فارسی، عربی و لغات دخیل از زبان‌های دیگر و همچنین، اصطلاحات و ترکیبات و امثال زبان فارسی را دربردارد که آن‌ها مستند به ابیاتی از شاعران و عباراتی از نثر نویسندگان فارسی است. افزون بر این‌ها اعلام تاریخی و جغرافیایی مربوط به ایران، قلمرو اسلام و برخی از کشورهای غیراسلامی را گردآوری کرده است. این مجموعه در یک جلد مقدمه و چهارده جلد متن اصلی عرضه شده است که در مقدمه، مقاله‌هایی از بزرگان معاصر ادب فارسی در موضوع لغت، فرهنگنامه‌ها و شخصیت دهخدا فراهم آمده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد نخست، ص 307-296</ref>

کار لغت‌نامه، پس از [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]] به دکتر [[معین، محمد|محمد معین]](1350-1297ش) تا 1345ش سپرده شد. سپس، با اشراف دکتر [[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدی]](1386-1297ش) و [[محمد دبیرسیاقی]](1397-1298ش) ادامه یافت. علاوه بر آنان، گروهی از پژوهندگان زبان و ادب فارسی بیش از شصت سال در هیئت مؤلفان لغت‌نامه دهخدا عضویت داشته‌اند و به تهیه مواد و تنظیم آن‌ها و نیز تدوین و تألیف مواد گرد‌آمده برای لغت‌نامه مشغول بوده‌اند.<ref>ر.ک: مقدمه لوح فشرده لغت نامه دهخدا </ref>

از سوی دیگر، مسئولان فرهنگستان زبان و ادب فارسی اشکال‌های ساختاری‌ای بر لغت‌نامه وارد کرده و آن را فرهنگ جامعی برای زبان امروز فارسی نمی‌دانند؛ چراکه این اثر، همراه با تغییر شیوهٔ فرهنگ‌نویسی –که بر مبنای دانش زبان‌شناسی، خصوصا معنی‌شناسی انجام می‌شود- تغییر نکرده است؛ همچنین، شیوهٔ واحدی را در انتخاب مدخل‌ها، تعریف‌نگاری‌ها و شواهد نداشته و از ضعف شیوه‌نامه رنج می‌برد؛ دیگر اینکه، بسیاری از متون فارسی که پس از دهخدا چاپ شده‌اند، نشان می‌دهد که اصلاً زبان امروز ایران در مقایسه با زمانۀ او تغییر کرده‌ است که در آن، واحدهای واژگانی تازه‌ و بسیاری آفریده شده‌اند. پس، بایسته است که فرهنگ نویی نگاشته شود.