نمایش مبدأ برای فلسفه زیارت و آیین آن

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR20782J1.jpg
| عنوان =فلسفه زيارت و آئين آن
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[واعظ جوادي، مرتضي]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان = فارسی  
| کد کنگره =‏ ‎‏/‎‏و‎‏2‎‏ف‎‏8 / 262 BP 
| موضوع =  زيارت
 زيارت - آداب و رسوم

|ناشر 
| ناشر = اسراء
| مکان نشر =ايران - قم  
| سال نشر = 1388ش.

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20782AUTOMATIONCODE
| چاپ =  پنجم  
| شابک = 964-5984-84-x
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر| زیارت (ابهام‌زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر| فلسفه زیارت (ابهام‌زدایی)}}
'''فلسفه زیارت و آیین آن''' تألیف [[واعظ جوادي، مرتضي|مرتضی واعظ جوادی]]، تحقيقى مستند و جامع درباره مفهوم زيارت و آيين و آداب اين آموزۀ دينى است كه سعى شده به لايه‌هاى معنايى و فلسفى آن پرداخته شود و از اسرار عرفانى آن پرده‌بردارى گردد. مؤلف در مقدمه كتاب آورده است:

شريعت بيضاى الهى، چون دعا و زيارت را پايه همه كمالات بشرى مى‌داند، با اهتمام به آن پرداخته است... شناخت اين گونه ميادين فراگير و تفسير و بر شمارى منافع و آثار فراوان آن و نگاه صحيح و واقعى به آن، به گونه‌اى كه از خرافات، تحريفات و انحرافات جلوگيرى كند، به ويژه در دورانى كه راه شهوات باز و باب شبهات گشوده و قلم‌هاى تحريف و قدم‌هاى انحراف روان است. سزاوارتر است كه اين گونه مباحث ضرورى و همگانى، بيشتر مورد توجه و اهتمام واقع شود و تب وتاب اين گونه حقايق، همواره در جامعه وجود داشته باشد. 

بنابراين، مؤلف در اين تحقيق، سعى دارد هم حاصل تلاش پيشينيان اين فن را گرد آورد و هم پژوهشى را تقديم جامعه كند كه پاسخ‌گوى نياز زمان باشد و هم زمينه‌اى براى مطالعات بعدى و عرضه اثرى كامل‌تر. در اين نوشته، با مبرهن ساختن زيارت با دلايل عقلى و نقلى و تحليل ارزش‌هاى بر آن، تفكر واهى و سست مخالفان زيارت مانند ابن تيميّه و همفكران آنها ابطال مى‌شود، اما مؤلف در اين اثر، نگاه مستقيم و برجسته‌اى به تلقّى دگرانديشان و شبهات مطرح شده از سوى آنها درباره زيارت ندارد و خواننده كتاب را براى مطالعه نظرات مستقيم مخالفان، به كتاب‌هايى مانند الغدير ارجاع مى‌دهد.

مؤلف، زيارت را از دو ديدگاه عام كلام و علم فقه بررسى كرده است:

علم كلام: اعتقاد به امامت و پيوند قطعى و ناگسستنى ميان امت و امام، از نقطه نظر مباحث كلامى و اعتقادى ايجاب مى‌كند كه همواره انسان، خود را در آستان پيامبر و آل او بداند و لحظه‌اى خود را از محضر و منظر آنان دور ندارد.

در حال حيات ظاهرى امام باشد يا پس از رحلت و اين گرايش كه از اعتقاد قلبى و از جايگاه ايمان برخاسته است، در قالب زيارت ظهور مى‌كند.

علم فقه: مسلمان معتقد، مكلف به يك سلسله اعمال و وظايفى است كه از جمله آنها تولى و تبرى است. شايسته است كه مسلمان با انجام زيارت، وظيفه ارزشمند و تكليف والاى خود را نسبت به مواليان حقيقى و اوصياى والايشان انجام دهد. 

مهم‌ترين منابع مورد استفاده در اين كتاب عبارت است از:

منابع فلسفى: [[الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة|اسفار ملا صدرا]]، [[تعليقات علی شرح فصوص الحكم و تعليقات علی مصباح الأنس|تعليقات على شرح فصوص الحكم امام خمينى]]، [[رسائل ابن سينا (13رساله)|رسائل ابن سينا]]، مبدأ و معاد [[جوادی آملی، عبدالله|آيت‌الله جوادى آملى]].

منابع حديثى: [[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحارالانوار علامه مجلسى]]، [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام محمد حسين نجفى]]، [[خصال شيخ صدوق]]، [[صحيح مسلم]].

منابع زيارتى: [[كامل الزيارات|كامل الزيارات ابن قولويه]]، [[هدیة الزائرین و بهجة الناظرین|هداية الزائرين و بهجة الناظرين]] [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]].

فهرست عناوین کتاب عبارتند از:

بخش اول / فلسفه زيارت: معنا و مفهوم زيارت، ضرورت و اهميت زيارت، قرآن و ارتباط با اهل‌بیت علیهم‌السلام،  اهداف زيارت (مراد از زيارت الهى، امام‌شناسى، آشنايى با سنت و سيره امام، زيارت و ميثاق الهى، زيارت و اداى حق، زيارت و تولى و تبرى، دشمن‌شناسى در پرتو تبرى، تأثير زيارت در زندگى و رفع نيازها). 

بخش دوم / آيين زيارت: ويژگى‌هاى سفر زيارتى(تعبد به احكام و آداب زيارت، استحباب مؤكد يا وجوب زيارت، معيار شرافت زيارت نيابتى) آداب زيارت (غسل زيارت، اذكار غسل زيارت، خضوع و خشوع، پوشيدن لباس تميز، اذن دخول، بوسيدن عتبه، آهسته سخن گفتن، تكبير، خواندن نماز، تلاوت قرآن، زيارت وداع، كمك به تهيدستان).<ref> ر.ک: باقریان موحد، رضا، ص157 الی 159</ref>