نمایش مبدأ برای فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14684J1.jpg
| عنوان =فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی
| پدیدآوران = 
[[سبحانی تبریزی، جعفر]] (نویسنده)
 
[[جعفري، محمدعیسي]] (مترجم)

| زبان = فارسی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏237‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏ف‎‏4 
| موضوع =
اسلام - عقايد - تاريخ 

اسلام - فرقه‌ها - تاريخ 

کلام 
| ناشر = 
اخلاق
| مکان نشر =ايران - قم
| سال نشر = |مجلد1: 1378ش ,

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14684AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| شابک =964-6243-56-8
| تعداد جلد =8
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14684
| کتابخوان همراه نور =14684
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|فرهنگ (ابهام‌زدایی)}}

'''فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی'''، ترجمه‌ای است از کتاب «[[بحوث في الملل و النحل]]»، [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]].

در جلدهای اول تا چهارم، نشانی از نام مترجم نیست، ولی در جلد پنجم به نام محمدعیسی جعفری به‌عنوان مترجم یاد شده است.

ترجمه‌ای که در این اثر ارائه شده، از زبانی ساده و روان برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که خواننده تصوری از ترجمه بودن این کتاب ندارد، بلکه آن را همانند اصل می‌داند و این خود از توانایی مترجم بشمار می‌رود.

از لحاظ محتوا، تغییر چندانی در محتوای ترجمه و اصل کتاب یافت نشد؛ به‌جز اینکه مترجم، فرقه وهابیت را که در جلد چهارم کتاب اصلی بوده، در جلد سوم آورده است. لذا نویسنده در ابتدای این جلد، مقدمه متفاوتی ارائه داده است و می‌گوید: در بخش اول و دوم از این فرهنگ، عقاید اهل حدیث و حنابله و اشاعره به‌صورت کلی مطرح شد و مورد تجزیه‎‎وتحلیل قرار گرفت و شایسته بود پس‎ از این دو گروه، به دیگر طوایف اسلامی که از اصالت و قدمت بیشتری برخوردارند، بپردازیم؛ مانند فرقه‌های معتزله، ماتریدیه و... ولی چون خط فکری اهل حدیث و اندیشه‌های حنابله و سلفی‌ها امروز به‌وسیله پیروان [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و محمد بن عبدالوهاب ترویج می‌شود و در حقیقت، پیروان این دو شخصیت، احیاگران اندیشه‌های محدثان و حنابله هستند، مناسب دیده شد که موضوع بخش سوم فرهنگ، تبیین عقاید [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و عقاید محمد بن عبدالوهاب باشد که از مجموعه به نام وهابیت اسم می‌بریم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23291/1/7 ر.ک: مقدمه ج3، ص7]</ref>.

از دیگر اختلافات، تفاوت عناوین و زیرعنوان‌ها در ترجمه و متن اصلی است. این اختلاف علاوه بر تعداد، در نام‌گذاری آن‌ها نیز به چشم می‌خورد؛ مثلاً در جلد اول در کتاب اصلی، بعد از مقدمات، شش فصل به چشم می‌خورد، ولی در ترجمه، مترجم، کتاب را به سه بخش تقسیم نموده است. این اختلاف، فقط در جلد اول کتاب نیست، بلکه در جلدهای دیگر هم وجود دارد؛ مثلاً در جلد دوم، مطالب کتاب در پنج فصل مطرح شده، ولی در ترجمه، همان مطالب در سه بخش آمده است.