نمایش مبدأ برای فتوح البلدان: بخش مربوط به ایران

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR30055J1.jpg
| عنوان =فتوح البلدان؛ بخش مربوط به ايران
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[بلاذری، احمد بن یحیی]] (نویسنده)
[[فرزان، محمد]] (مصحح)
[[آذرنوش، آذرتاش]] (مترجم)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =‏ ‎‏/‎‏ب‎‏8‎‏ ‎‏ف‎‏2042 / 35/63 DS 
| موضوع = فتوحات اسلامي - متون قديمي تا قرن 14
کشورهاي اسلامي - تاريخ - متون قديمي تا قرن 14
ايران - تاريخ - متون قديمي تا قرن 14
|ناشر 
| ناشر =صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران. انتشارات سروش
| مکان نشر = ايران - تهران 
| سال نشر = 1364ش.  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE30055AUTOMATIONCODE
| چاپ = دوم  
| شابک =
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''فتوح البلدان: بخش مربوط به ایران''' تألیف [[بلاذری، احمد بن یحیی|احمد بن یحیی بلازری]]، ترجمه [[آذرنوش، آذرتاش|آذرتاش آذرنوش]] با تصحیح علامه [[محمد فرزان]]، ترجمۀ بخشى از كتاب [[فتوح البلدان]]، شامل فتوحات مسلمين در ايران است.

مؤلف كتاب را به فصول مختلف تقسيم كرده و در هرفصل به چگونگى فتح يكى از شهرها و نواحى ايران و نبردهايى كه رخ داده پرداخته و در ذكر حوادث، سندهاى روايت را آورده و معمولا كوشيده است تا حوادثى را كه از ابتداى فتح تا زمان خود (نيمۀ دوم قرن سوم هجرى) رخ داده و شورشهايى را كه به وقوع پيوسته بيان كند.

از ويژگي‌هاى كتاب اين است كه فصولى از آن به تاريخ تمدن و اوضاع اقتصادى و تشكيلات اسلامى، از جمله تشكيل دواوين و تغيير آن از فارسى به عربى، ضرب سكه، احكام جزيه و عشر و خراج، امر عطا و خاتم و امر كاغذ و خط اختصاص يافته است.

كتاب با شرح فتوح سواد در زمان خلافت ابو بكر آغاز شده و با بيان نبردها و فتوحات زمان عمر به شرح ذيل ادامه يافته‌است: مهران، قادسيه، مدائن، جلولا، واسط، بطائح، بغداد، جبال و حلوان، نهاوند، دينور و ماسبندان و مهرجان قذف، همدان،  قم و كاشان و اصفهان، رى و قومس، قزوين و زنجان، آذربايجان،  موصل، شهرزور و دامغان و دراباذ، گرگان و طبرستان و نواحى آن، خوره‌هاى دجله، اسواران، خوره‌هاى اهواز، فارس و كرمان، سيستان و كابل،خراسان، وفتوح سند.

مقدمۀ مترجم دربارۀ [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] و آثارش در آغاز و فهرست لغات و اصطلاحاتكه بسيار سودمند است و نيز فهرست عمومى اعلام در پايان كتاب قرار دارد. <ref> ر.ک: روغنی، شهره، ص100-101</ref>