نمایش مبدأ برای علم علل الحديث (علل الأسانيد)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR127277J1.jpg
| عنوان = علم علل الحديث (علل الأسانيد)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[علی، حسین سامي شیر]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BP۱۱۱/ش۹ع۸      
| موضوع =علل الحدیث
|ناشر 
| ناشر = دار الولاء
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1438ق - 2017م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE127277AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-614-420-353-8
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 127277
| کتابخوان همراه نور = 127277
| کد پدیدآور = 102649
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''علم علل الحديث (علل الأسانيد)'''، تألیف [[علی، حسین سامي شیر|حسین سامی شیرعلی]] (معاصر)، پیرامون شناخت عواملی است که باعث می‌شود یک حدیث ناسالم تلقی گردد و از اعتبار ساقط شود و نتوان به آن احتجاج کرد.

نویسنده، معتقد است که علم علل الحدیث به جهت دقت مطالب و فروعات و تداخل مطالب، از جمله علوم دشوار بر محقق در حدیث است، ولذا شمار علمایی که در این علم ورود کرده‌اند به تعداد انگشتان دست نمی‌رسد<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>‏. این کتاب در اصل مجموعه مباحث در این موضوع است که بر دانشجویان دکترا تدریس شده است و مشتمل بر نه مبحث است که از آن جمله است: تفرد، ادراج، تدلیس، اضطراب و...<ref>ر.ک: همان، ص8-7</ref>‏.

اصطلاح «تفرد» که در مصادر امامیه به‌کار رفته به خبری گفته می‌شود که فقط یک راوی آن را نقل کرده باشد. اگر آن راوی از ثقات باشد که مورد قبول واقع شده و به آن حدیث احتجاج می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10</ref>‏.

نویسنده، بحث ادراج را با تعریف ابن الصلاح از ادراج به نقل از مقدمه ابن الصلاح آغاز کرده است. ابن الصلاح معتقد است که ادراج یعنی اینکه در حدیث رسول‌الله(ص)، بخشی از کلام راوی گنجانده شود؛ بدین صورت که صحابی یا شخص پس از وی، به دنبال حدیثی که روایت می‌کند، کلامی را از خویش بیاورد و آن را به حدیث بچسباند، بدون آنکه نام گوینده آن کلام بین حدیث و آن کلام فاصله گردد. این باعث می‌شود که امر بر کسی که به حقیقت حال آگاهی ندارد، مشتبه شده و خیال کند همه آنچه بیان شده از رسول‌الله(ص) است<ref>ر.ک: همان، ص73</ref>‏.

آخرین مبحث، عبارت است از «انکار اصل، روایت فرع را» و این بدین معناست که راوی، شیخی است که در نزد وی شاگردانی است که وی برای آنها احادیثی را بازگو می‌کند؛ بنابراین او به‌منزله اصل و شاگردان به‌منزله فرع هستند. گاه اصل (شیخ)، روایت فرع (شاگرد) را انکار می‌کند؛ علمای شیعه در این رابطه با توجه به قطعیت یا احتمال شیخ در تکذیب فرع ابراز نظر کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص151</ref>‏.