نمایش مبدأ برای عقود الجمان في علم المعاني و البيان

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR51212J1.jpg
| عنوان = عقود الجمان في علم المعاني و البيان
| عنوان‌های دیگر = نظم لكتاب «تلخيص المفتاح» للخطيب القزويني
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
[[ضحا، عبدالحمید]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /س9 ع7025 2028 PJA 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1433ق - 2012م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE51212AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 51212
| کتابخوان همراه نور = 51212
| کد پدیدآور = 615
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''عقود الجمان في علم المعاني و البيان'''، تألیف [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|عبدالرحمن سیوطی]] (متوفی 911ق)، منظومه‌ای در علم معانی و بیان عربی است که در آن «[[التلخيص في علوم البلاغة و هو تلخیص کتاب «مفتاح العلوم» للسکاکي|تلخيص المفتاح]]» [[خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن|خطیب قزوینی]] (متوفی 739ق) را به نظم درآورده است.

[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] از ناظمین چیره‌دست زمانش بوده است. او آثار مهم در علوم نحو (الفیه)، اصول فقه ([[جمع الجوامع في اصول الفقه|جمع الجوامع سبکی]]) و [[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|علم مصطلح الحدیث (مقدمه ابن الصلاح)]] را به نظم درآورده است. محقق کتاب ادعا کرده که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] به نظم درآوردن «[[التلخيص في علوم البلاغة و هو تلخیص کتاب «مفتاح العلوم» للسکاکي|تلخيص المفتاح]]» را در دو روز به سامان رسانده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص4</ref>‏.

[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] تعداد ابیات کتاب حاضر را هزار بیت دانسته، اما آن‌گونه که محقق اثر شمارش کرده 1006 بیت است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>‏. [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی‌]] در این ارجوزه، مسائل بلاغی را به همان ترتیب [[خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن|خطیب قزوینی]] در «[[التلخيص في علوم البلاغة و هو تلخیص کتاب «مفتاح العلوم» للسکاکي|تلخيص المفتاح]]» بحث کرده‌ و بسیاری‌ از‌ امثله و تعالیل را حذف کرده و در عوض‌ برخی‌ از‌ مسائل‌، بر‌ آن‌ افزوده و اعتراضاتی را بر او وارد ساخته، لیکن روی‌هم‌رفته، شیوه‌ ‌[[خطیب قزوینی، محمد بن عبدالرحمن|خطیب قزوینی]] را پسندیده و از او تبعیّت کرده است<ref>ر.ک: علوی مقدم، سید محمد، ص56</ref>.‏ گاهی نیز مطالبی را به‌مناسبت مقدم و مؤخر کرده است. مطالبی که به کتاب افزوده کم نیست؛ چراکه اگر به مطالب تلخیص بسنده می‌کرد، حجم کتاب بیش از نصف این نیز نمی‌شد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>‏.

محقق همچنین نسخه خطی و حتی نسخه مطبوع پیشین اثر را مملو از تصحیف و تحریف و افتادگی عبارت دانسته است؛ لذا بین کتاب مطبوع و نسخه خطی مقایسه نموده و به این تصحیفات اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، ص2</ref>‏. نکته‌ای که برخی نویسندگان به آن اشاره کرده‌اند آن است که خود [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] این منظومه‌اش را شرح کرده است<ref>ر.ک: الفریجات، عادل، ص79</ref>‏.