نمایش مبدأ برای عبدالله بن سبأ و ديگر افسانه‌های تاريخی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14904J1.jpg
| عنوان =عبدالله بن سبأ و ديگر افسانه‌های تاريخی
| عنوان‌های دیگر =عبدالله بن سبا: المدخل بحث و تحقیق فیما کتبه المورخون و المستشرقون عن "ابن سبا". فارسی

عبدالله بن سبا: المدخل بحث و تحقیق فیما کتبه المورخون و المستشرقون عن "ابن سبا"
| پدیدآوران = 
[[سردارنیا، عطاء محمد]] (مترجم)

[[فهری زنجانی، سید احمد]] (مترجم)

[[عسکری، مرتضی]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏241‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏ ‎‏ع‎‏56041*
| موضوع =
حدیث - نقد و تفسیر

شیعه - تاریخ

عبدالله بن سبا، - 40ق.؟

غلاة شیعه
| ناشر = 
دانشکده اصول‌الدين
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1387 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14904AUTOMATIONCODE
| چاپ =6
| شابک =964-5841-62-3
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14904
| کتابخوان همراه نور =14904
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''عبدالله بن سبا و ديگر افسانه‌هاى تاريخى'''، برگردان فارسى كتاب «[[عبدالله بن سبأ و أساطير أخرى]]» نوشته علامه [[عسکری، مرتضی|سيد مرتضى عسكرى]] است كه به قلم تواناى [[فهری زنجانی، سید احمد|سيد احمد زنجانى فهرى]] ترجمه شده است.

سيف بن عمر، مورخى فرومايه است كه سازنده افسانه عبدالله بن سبا و چندين افسانه ديگر تشيع است. در افسانه ابن سبا آمده است كه در اواخر خلافت عثمان گروه‌هايى مخفيانه در همه‌جا پراكنده شده و مردم را به كنار نهادن عثمان و توليت ديگران دعوت می‌كردند. از اين فرقه‌ها برخى به نفع [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] تبليغات می‌كردند كه از مشهورترين سركردگان آنها عبدالله بن سبا يكى از يهوديان يمنى بود كه به‌ظاهر اسلام آورده بود و در همه‌جا مى‌گفت كه پيغمبر اسلام(ص) را نيز مانند عيسى بن مريم، رجعتى است و همچنان‌كه هر پيغمبرى وصى داشت، وصى محمّد(ص)، [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] است و عثمان حق اين وصى را غصب كرده است، پس بايد قيام كرد و حق را به اهلش بازگرداند. وى از برجسته‌ترين كسانى شمرده شده كه مردم را عليه عثمان شورانيده است و مسبب اصلى در برپايى فتنه جمل، وى و همراهانش (سبائيان) دانسته شده‌اند<ref>مقدمه ناشر، جلد1، ص 8 - 9</ref>

[[عسکری، مرتضی|علامه عسكرى]] در اين كتاب پيگير اين داستان و چندين داستان ديگر كه در كتاب‌هاى تاريخ اهل سنّت آمده است، شده و اثبات نموده است كه سرچشمه همه آنها فقط سيف بن عمر است<ref>مقدمه ناشر، جلد 1، ص 8 - 9</ref>

كتاب‌شناسى اين اثر درباره متن اصلى نوشته شده كه مى‌توان به آن مراجعه نمود؛ تنها به مطالبى درباره ترجمه اشاره مى‌شود:

[[عسکری، مرتضی|علامه عسكرى]] در مورد اين ترجمه نوشته‌اند: «اخيراً حضرت حجت‌الاسلام آقاى حاج [[فهری زنجانی، سید احمد|سيد احمد زنجانى فهرى]]، كتاب را به فارسى ترجمه نمودند و ازآن‌جهت كه اطلاعات مهمى درباره موضوع مورد بحث به دست آورده بودم، لذا آنها را به اصل كتاب افزودم و اين تجديد نظر را با تأخير و تقديم بعضى از بخش‌ها و مباحث و تغيير پاره‌اى از الفاظ همراه نمودم و در نتيجه اين ترجمه به‌صورت كتابى مستقل و جديد در آمد»<ref>مقدمه مؤلف، ج 1، ص 36</ref>

همان‌گونه‌كه نویسنده در مقدمه متذكر شده‌اند اين كتاب به لحاظ ساختار كاملاً با متن اصلى متفاوت است. متن اصلى در دو جزء و بدون هرگونه بخش و فصلى تدوين شده، اما در ترجمه، مطالب در نه بخش تنظيم شده است؛ پنج بخش در جلد اول، سه بخش در جلد دوم و بخش آخر نيز در جلد سوم ارائه شده است. در جلدهاى اول و دوم، مطالب بدون فصل‌بندى در ذيل بخش‌ها ذكر شده، اما بخش نهم مشتمل بر پنج فصل است.

مترجم، كتاب را سليس و روان ترجمه كرده و با توجه به اينكه بخش‌هاى اصل و ترجمه تفاوت‌هايى با هم دارد، هر بخش را كه ترجمه كرده تكه‌اى از عبارت عربى ابتداى آن را ذكر كرده كه خواننده بتواند در صورت نياز آن را در متن اصلى بيابد.