نمایش مبدأ برای طب الائمة الصادقين عليهم‌السلام

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR126314J1.jpg
| عنوان = طب الائمة الصادقين عليهم السلام
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[اسکافی، محمد بن همام ]] (نويسنده)
[[تلعکبری، هارون بن موسی ]] (راوی )
[[دلیری، مهدی جواد ]] ( محقق)
[[مجمع‌ الاما‌م‌ الحسین‌ علیه‌السلام‌ العلمی‌ لتحقیق‌ التراث‌ اهل‌ البیت‌ علیهم‌السلام‌]] ( سایر)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  2ط5الف 128/3 R 
| موضوع =پزشکی اسلامی - احادیث - پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1444ق - 2022م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE126314AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 2
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 126314
| کتابخوان همراه نور = 126314
| کد پدیدآور = 1423
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''طب الأئمة الصادقين(ع)'''، به روایت [[تلعکبری، هارون بن موسی|ابومحمد هارون بن موسی تلعکبری]] (متوفای 385ق) از [[اسکافی، محمد بن همام|ابو علی محمد بن همام اسکافی بغدادی]] (متوفای 336ق)، حاوی احادیث طبی است و توسط [[دلیری، مهدی جواد|مهدی جواد دلیری]] تحقیق شده است.

این کتاب از نگارش‌های مهم در طب گیاهی و از جامع‌ترین آنها بشمار می‌آید<ref>ر.ک: مقدمه مجمع، ج1، ص6</ref>. محقق پس از بررسی تفصیلی پیرامون نویسنده و راوی کتاب بر این باور است که هرچند نسبت دادن این کتاب به ابن همام بهتر است، اما به جهت وجود قرائن و شواهد متعدد که نقل کتاب توسط تلعکبری از ابن همام به‌همراه اضافاتی اندک را اثبات کرده است، نسبت دادن کتاب به تلعکبری قابل قبول‌ می‌نماید<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، همان، ص56</ref>.

نوشتار حاضر مشتمل بر 858 حدیث در ابواب مختلف است. ابواب کتاب با مسائل کلی و عمومی طب از قبیل طبیعت‌ها و مزاج‌ها آغاز شده است. در ادامه به مو و بیماری‌های مرتبط با سر پرداخته و به دنبال آن از بیماری‌های مربوط به اعضای فوقانی جسم انسان تا پا، سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>.

در این کتاب حدود دویست حدیث که در مصادر موجود دیده نمی‌شود، ذکر شده است و سایر احادیث آن نیز در میان برخی از مصادر معتبر مانند فقه امام رضا(ع)، مكارم الأخلاق، مشكاة الأنوار و دیگر نوشته‌ها نظیر کتب اربعه و مصار آنها یافت شده که بسیاری از آنها از احادیث مشهور است<ref>ر.ک: همان، ص56-57</ref>.

اشتمال کتاب بر احادیث مشهور و مطابقت سندهای احادیث آن با سندهای احادیث کتاب‌های دیگر در تمام راویان یا بعضی از آنان از قرائن صحت کتاب شمرده است<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>.

برخی از کتاب‌ها نظیر «[[مكارم الأخلاق (طبرسي)|مكارم الأخلاق]]» [[طبرسی، حسن بن فضل|طبرسی]] و «[[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|دروس شرعیه]]» [[شهید اول، محمد بن مکی|شهید اول]]، برخی از احادیث این کتاب را نقل کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص72-73</ref>. همچنین کتاب‌هایی مانند «[[تحفة العليل]]» [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|راوندی]]، «[[المجموع الرائق]]» و...، احادیثی مشابه آنچه در این کتاب آمده را ذکر کرده‌اند که در مصادر دیگر دیده نشده است. این امر احتمال استفاده کتاب‌های یادشده از اثر حاضر را قوت می‌بخشد<ref>ر.ک: همان، ص75</ref>.

محقق در مقدمه‌ای تفصیلی با اشاره به کتاب‌های طب منسوب به ائمه(ع) به‌همراه مطالبی درباره کیفیت تدوین کتب حدیثی، به معرفی کتاب و راویان و مؤلف آن و بررسی احادیث کتاب از جهت سند پرداخته است. وی همچنین به تکمیل افتادگی‌ها و تصحیح متن با تکیه بر برخی مصادر و برطرف کردن اشتباهات و اغلاط سهوی ناسخ با استفاده از کتب حدیث و رجال و اشاره به آن در پاورقی پرداخته است. معرفی برخی از شخصیت‌ها و راویان، استخراج و مستندسازی احادیث و ذکر اختلاف آنها به‌همراه اشاره به احادیث مشابه با لفظ «روي نحوه»، آدرس‌دهی آیات قرآن، شرح و توضیح برخی از کلمات نامأنوس و مبهم به‌همراه بیان مقصود از برخی عبارات و جمله‌ها، شماره‌گذاری احادیث و ذکر فهرست‌های فنی متعدد و.... از جمله کارهای محقق بر روی این کتاب است<ref>ر.ک: همان، ص76-80</ref>.