نمایش مبدأ برای شرح كتاب الإجارة من الشرائع

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR25936J1.jpg
| عنوان =‏شرح کتاب الإجارة من الشرائع 
| عنوان‌های دیگر =شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام. برگزيده. کتاب الإجارة. شرح

کتاب الإجارة
| پدیدآوران = 
[[آشتیانی، مرتضی]] (نويسنده)

[[آشتياني، محسن]] (محقق)

[[آشتياني، محمود]] (محرر)

[[حلی، جعفر بن حسن]] (نويسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏ش‎‏40236‎‏ 
| موضوع =اجاره (فقه) 

فقه جعفری - قرن 7ق. 

حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرايع الاسلام في مسايل الحلال و الحرام - نقد و تفسير 

| ناشر =کنگره علامه آشتياني(ره) 

| مکان نشر =ايران - قم
| سال نشر =مجلد1: 1390ش, 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE25936AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =978-964-8076-68-4 
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =25936
| کتابخوان همراه نور =25936
| کد پدیدآور =17038
| پس از =
| پیش از =
}} 

'''شرح كتاب الإجارة من الشرائع'''، تقریرات مباحث درس خارج [[آشتیانی، مرتضی|علامه شیخ مرتضی غروی آشتیانی]]، در شرح بخش «كتاب الإجارة» کتاب «[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام]]»، تألیف ابوالقاسم نجم‌الدين جعفر بن حسن هذلى، معروف به [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] و محقق اول (متوفی 676ق) می‌باشد.

كتاب «[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الإسلام]]»، از بى‌نظيرترين آثار فقهى اماميه و از مشهورترين و مهم‌ترين آثار به‌جامانده از محقق حلى می‌باشد که از زمان نگارش، در حوزه‌هاى علميه تدريس مى‌شده و بيش از هفتصدوپنجاه سال متن درسى حوزه‌هاى علميه شيعه بوده است و از زمان نگارش تاکنون مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و شروح متعددى بر آن نگاشته شده است و اثر حاضر، شرحی است بر قسمتی از این کتاب که توسط شیخ مرتضی آشتیانی شرح شده و به قلم محمود آشتیانی تحریر گردیده و با تحقیق و تصحیح محسن آشتیانی، به چاپ رسیده است.

متن کتاب به زبان عربی است، اما در ابتدای آن، مقدمه‌ای به زبان فارسی در معرفی شخصیت‌های بزرگ سرزمین آشتیان آمده که در آن، ابتدا به شرح زندگانی بزرگ خاندان آشتیانی، یعنی [[میرزا حسن آشتیانی]] (1248-1319ق) و فرزندانش [[آشتیانی، مرتضی|شیخ مرتضی]] (متوفی 1365ق)، میرزا مصطفی (متوفی 1327ق)، میرزا هاشم (متوفی 1340ق)، میرزا احمد (متوفی 1354ق) و بانو فاطمه مشهور به آقازاده خانم پرداخته شده و سپس به دیگر ستارگان این دیار، از جمله [[آشتیانی، مهدی|میرزا مهدی آشتیانی]] (1306-1372ق)، [[آشتياني، محمود|میرزا محمود آشتیانی]] (1314-1401ق)، [[میرزا باقر آشتیانی]] (1323-1404ق)، [[ابوالقاسم دانش آشتیانی]] (1422-1329ق)، [[شیخ محمدرضا آشتیانی]]، [[آشتیانی، سید جلال‌الدین|سید جلال‌الدین آشتیانی]] (1384-1304ق)، اسماعیل آشتیانی، پروین اعتصامی (1285-1320ق) و [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتیانی]] (1275-1334ق) نظری افکنده شده و زندگی‌نامه مختصری از هریک، ارائه گردیده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=11&viewType=pdf ر.ک: مقدمه فارسی، ص11- 61]</ref>.

مباحث کتاب، با مقدمه‌ای از محرر، در تحریر و تشریح محل بحث آغاز گردیده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=66&viewType=pdf ر.ک: مقدمه محرر، ص66-93]</ref> و مطالب در چهار فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است: در فصل نخست، مباحث مربوط به عقد اجاره مطرح گردیده و به دو سؤال زیر، پاسخ داده شده است:
# آیا عین اجاره‌داده‌شده، در دست مستأجر، امانت است یا نه؟<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=111&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ص111]</ref>.
# در صورت فاسد بودن شرطی که در ضمن عقد اجاره آمده، آیا خود عقد هم فاسد می‌شود یا نه؟<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=125&viewType=pdf ر.ک: همان، ص125]</ref>.

در فصل دوم، به تشریح شرایط شش‌گانه معتبر در عقد اجاره پرداخته شده است. این شرایط به‌ترتیب عبارتند از اینکه:
# متعاقدان مالک بوده و از لحاظ بلوغ، عقل و اختیار، کامل باشند و به‌واسطه اموری مانند فلس و سفاهت، ممنوع التصرف نباشند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=131&viewType=pdf ر.ک: همان، ص131]</ref>.
# اجرت و اجاره‌بها، کاملا معلوم و مشخص باشد<ref>ر.ک: همان، ص148</ref>.
# منفعت، ملک موجر یا ملک کسی که موجر، به‌واسطه ولایت یا وکالت، نایب از او در اجاره است یا ملک کسی که موجر از طرف او فضولا اجاره داده است، باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=225&viewType=pdf ر.ک: همان، ص225]</ref>.
# منفعت، معلوم و مشخص باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=251&viewType=pdf ر.ک: همان، ص251]</ref>.
# منفعت، مباح باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=370&viewType=pdf ر.ک: همان، ص370]</ref>.
# منفعت، قابل تسلیم باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=372&viewType=pdf ر.ک: همان، ص373]</ref>.

در فصل سوم، به بیان سیزده مسئله پیرامون احکام اجاره پرداخته شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=372&viewType=pdf ر.ک: همان]</ref> و در آخرین فصل، به سه مسئله درباره تنازع در اجاره، اشاره شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=497&viewType=pdf ر.ک: همان، ص497]</ref>.

فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده و در پاورقی‌ها که در برخی موارد به زبان فارسی نوشته شده، به بیان معنای برخی از الفاظ و توضیح بعضی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>مثلا [https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=325&viewType=pdf ر.ک: پاورقی، ص325] و [https://noorlib.ir/book/view/25936/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9?pageNumber=329&viewType=pdf 329]</ref>.