نمایش مبدأ برای شرح المقدمة الکافیة في علم الإعراب

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR15264J1.jpg
| عنوان = شرح المقدمة الکافیة في علم الإعراب
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن حاجب، عثمان بن عمر]] (نويسنده)
[[مخیمر احمد، جمال عبد العاصی]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مکتبة نزار مصطفی الباز
| مکان نشر = عربستان - ریاض
| سال نشر = 1418ق - 1997م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15264AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 3
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 15264
| کتابخوان همراه نور = 15264
| کد پدیدآور = 7764
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|شرح الكافية (ابهام‌زدایی)}}

'''شرح المقدمة الكافية في علم الإعراب'''، شرحی است که [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|جمال‌الدین ابوعمرو عثمان بن حاجب]] (متوفی 346ق) بر مقدمه کتاب «الكافية» خود نوشته و با تحقیق [[مخیمر احمد، جمال عبد العاصی|جمال عبدالعاطی مخیمر]] منتشر شده است.

«الكافية» که نام کامل آن، «كافية ذوي الأرب في معرفة كلام العرب» است<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>، یکی از مهم‌ترین آثار [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]] است که بیشترین شهرت وی، مدیون این اثر اوست. این کتاب، مقدمه مختصری است در نحو که بسیاری از دانشمندان، به فارسی و عربی بر آن شرح نوشته و عده‌ای آن را مختصر کرده‌اند که خود [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]] نیز از جمله آنهاست و در اثر حاضر، این کتاب را شرح کرده است<ref>ر.ک: احمدی، آصفه و دیگران، ص119</ref>.

آنچه باعث اهمیت و امتیاز شرح حاضر بر سایر شروح این کتاب می‌شود، این است که این اثر، نخستین و موثق‌ترین شرحی است که بر این کتاب، نوشته شده است؛ زیرا [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]] آن را بر اساس احکام و قواعد کتاب خود نوشته و ابهامات و غموضی که خود بدان اشراف داشته را توضیح داده و تشریح کرده است و جای تعجب نیست که این شرح، یکی از اولین و اصلی‌ترین منابعی است که مفسران «الكافية»، پس از او، بدان تکیه و اعتماد کرده‌اند؛ به‌گونه‌ای که در شروح خود، به نقل از تعلیلات و ترجیحات این شرح پرداخته و اقوال متقدمینی که در آن اختیار شده و توجیهات آن را، پذیرفته و نقل کرده‌اند و در بسیاری موارد، از سخنان و نظرات منحصربه‌فرد او که اکثر نحویون با آن مخالف بودند، پیروی کرده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص59</ref>.

طریقه شرح بدین صورت است که صفحات کتاب، به سه قسمت تقسیم شده است: در قسمت بالا، متن اصلی کتاب قرار گرفته و در قسمت وسط، به شرح قسمت‌هایی از آن به‌صورت «قوله إلخ...» پرداخته شده و در پایین صفحه، توضیحات محقق آمده است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص214</ref>.