نمایش مبدأ برای سیری در دیوان شمس

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR104125J1.jpg
| عنوان =سیری در دیوان شمس
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[دشتی، علی]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =‏PIR۵۲۹۷/د۵س۹
| موضوع =مولوی? جلال‌الدین محمد بن محمد? 604 - 672ق . - نقد و تفسیر مولوی? جلال‌الدین محمد بن محمد? 604 - 672ق . - دیوان شمس - نقد و تفسیر
|ناشر 
| ناشر =سازمان انتشارات جاویدان 
| مکان نشر =تهران
| سال نشر =1362 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE104125AUTOMATIONCODE
| چاپ =هفتم
| شابک =
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''سیری در دیوان شمس''' تألیف [[دشتی، علی|علی دشتی]]؛ این کتاب، مشتمل بر نُه مقاله دربارۀ [[کلیات شمس تبریزی|دیوان کبیر]] [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]<nowiki/>ست که هر یک در زمان‌ها و مناسبت‌های مختلف نگارش یافته و پس از چند بار تجدید نظر، سرانجام به صورت حاضر تدوین و منتشر شده است. برخی مقالات این مجموعه، مانند نوشتار امروز از نظم و ترتیب لازم برخوردار نیست و گاه موضوعات متفرقه و غیر مرتبط در پی‌هم چینش شده است؛ اما [[دشتی، علی|علی دشتی]] خود از پیشگامان مولوی‌پژوهی و مشاور مورد اعتماد استاد [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|فروزانفر]] بوده است؛ بنابراین دیدگاه‌های مطرح شده در این کتاب معتبر و قابل استناد تلقی می‌شود.

عناوین مقالات، عبارت است از: موسیقی دیوان شمس؛ نخستین برخورد بامولانا؛ قالب بی‌روح؛ مبدع تعبیرآفرین؛ عرفان در سیمای عشق؛ کوزه ادراک‌ها تنگ‌تر از تنگناست؛ اشراق به جای دلیل؛ طوفان و آرامش؛ روح پهناور.

در مقاله «موسیقی [[کلیات شمس تبریزی|دیوان شمس]]»، به اين مسأله پرداخته است که مولانا برای تجلّی درونی خود، با کلمات محدود و نارسای زبان، همان کاری را انجام می‌دهد که موسیقی با ترکیب اصوات انجام می‌دهد. یعنی به اعماق جان انسان نفوذ می‌کند. نخستین برخورد با [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، عنوان دیگر مقاله‌ای است که در آن نگارنده از اولین برخورد و آشنایی‌اش با [[مثنوی معنوی]]، سخن می‌گوید و محتوای آن را با [[کلیات شمس تبریزی|دیوان شمس]] به اجمال مقایسه و بررسی می‌کند. در مقاله «قالب بی روح» برابری لفظ و معنی را معیار شعر خوب تلقی می‌کند و با این سنجش میگوید در [[کلیات شمس تبریزی|دیوان شمس]] معنی بر لفظ سنگینی دارد و این نسبت در شعر بسیاری از شاعران دیگر بر عکس است.

در مقاله «مبدع تعبیر آفرین، نمونه‌هایی از ابداعات و خروج [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] از سبک متداول دیگر شاعران را ذکر می‌کند و اين امر را دلیل مهجور ماندن و بیگانه شدن دیوان شمس از نظر مردم می‌داند. در مقاله «عرفان در سیمای عشق»، از آمیختگی غزل و تصوف و بیان مفاهیم عرفانی با
زبان غنایی و عاشقانه در [[کلیات شمس تبریزی|دیوان شمس]]، سخن می‌گوید.

در نوشتار «کوزه ادراک‌ها تنگ‌تر از تنگناست»، به بررسی و نقد روایات و حکایات افسانه‌ای موجود دربارۀ مولانا و شمس، می‌پردازد. در مقاله «اشراق به جای دلیل»، به بررسی این مسأله پرداخته که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] به جای استدلال و براهین عقلی از کشف و شهود بهره گرفته است. در مقاله «طوفان و آرامش»، از شهود و جذبه [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] و مسأله جبر بحث نموده است. مقاله روح پهناور، مقایسه‌ای است میان وسعت اندیشه انسان‌ها و برجستگی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] در این مورد. این کتاب اخیراً توسط [[مهدی ماحوزی]] با تغییرات زیاد چاپ و منتشر شده است. کتاب فاقد فهرست‌های لازم است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص397-398</ref>