نمایش مبدأ برای سید برهان‌الدین، مرشد مولانا

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر = NURkar17.jpg 
| عنوان = سیّد برهان‌الدّین، مرشد مولانا
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآوران = 
[[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏ 3م3م/2/279 BP
| موضوع = عارفان، ایران، سرگذشتنامه. 
| ناشر = انتشارات نجم کبری

| مکان نشر =ایران ـ کرج
| سال نشر = 1392 ش

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE0000AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =7-0-91374-964-978
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =0000
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور = 
| پس از =
| پیش از =
}} 

''' سیّد برهان‌الدّین مرشد مولانا''' نوشته‌ی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است نقدی تحلیلی که به شرح زندگی، سلوک عرفانی و‌اندیشه‌های عارف کمتر شناخته، یعنی [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|سیّد برهان‌الدّین محقّق ترمذی]] با لقب سیّد سرّدان می‌پردازد. سیّد برهان نیز یکی از آن آشنایان غریب است. از بزرگان دیار معرفت که از قضای روزگار ناشناخته مانده و چنانکه باید از وی تجلیل و قدردانی نکرده‌اند. [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|سیّد برهان]] نیز به مانند استاد بزرگ خود [[بهاء ولد]] همواره ذیل نام بزرگ خداوندگار [[مولانا]] بوده و کسی چندان که باید وی را محلّی از اعراب نگذاشته است. آن یکی صرفاً پدر بوده و این یکی صرفاً لالای دوران کودکی. و این جفایی بزرگ به این مرید و مراد بوده که در طیِّ این هشتصد سال رفته است. در خصوص [[سلطان‌ولد، محمد بن محمد|بهاء ولد]] در غرب که هیچ رسالتی در این باره ندارد با این حال غیورمردی از دیار‌اندیشه دست‌اندر کار شد و به‌اندیشه‌های او پرداخت و‌ اندیشمندی از دیار عارفان نیز در ایران به این امر اهتمام نمود. امّا در خصوص [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|سیّد برهان]] این کتاب که اکنون از آن سخن می‌گوییم نخستین اثر عالمانه است که به طور مستقل و پژوهشی و دقیق نوشته و منتشر می‌شود. نویسند‌ه‌ی کتاب که از ناموران مولوی شناسی و عرفان پژوهشی است‌اندکی قبل از این کتاب که چاپ نخست آن در سال 1392 به انتشار رسیده است در سلسله برنامه‌هایی تحت عنوان «نقد حال» که از رادیو فرهنگ از سال 1391 تا 1393به طور مستمر و در روزهای فرد پخش می‌شد و حدود 380 قسمت را در بر می‌گرفت منحصراً و کاملاً پژوهشی به مولانا و آنچه که به او مربوط بود می‌پرداخت به پدر مولانا و لالای او یعنی [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|سیّد برهان‌الدّین محقّق ترمذی]] هم پرداخته است که از بین آن برنامه‌ها تاکنون چهار جلد از آنها بدین شرح منتشر شده است: [[پیشین‌ه‌ی عرفان و تصوّف مولانا|پیشینه‌ی عرفان و تصوّف مولانا]]، بهاء ولد (سلطان العلمای بلخ)، [[سیّد برهان لالای مولانا]] و [[مولانا و شهان آسمانی]]. غیر از این نیز کتابی مستقل و پژوهشی در بار‌ه‌ی سیّد برهان تحت عنوان سیّد برهان‌الدّین مرشد مولانا به انتشار رسانده است. گفتنی است که از این نویسنده که خود مسندی عرفانی و جایگاهی در‌اندیشه‌ی سلوکی دارد تا کنون بیش از یکصد و سی عنوان اثر پدید آمده که لا اقل نیمی‌از آن مربوط به مولوی شناسی و مثنوی پژوهی و مسائلی است که با مولانا مرتبط است، به مانند پدر یا مرّبی او. 

آنچه که از سیّد برهان در منابع قدیم و جدید دیده می‌شود به واقع ناچیز است کسی چنانکه باید به وی بهایی نداده و همواره تحت عنوان لالای مولانا از وی گذشته‌اند ولی عنوان کتاب حاضر که سیّد ‌برهان‌الدّین، مرشد مولانا نام گرفته لفظ «مرشد» بسیار مهم و کارساز است، لا اقل استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|محمّدی]] به این نقش با اجتهاد علمی‌خود در عرفان و مولوی شناسی اشاره دارد. در طول اثر نیز وی را مؤثّر در زندگی، سلوک و‌اندیشه‌ی مولانا می‌بینیم و برخلاف آنچه که گفته‌اند و او را مربّی دوران کودکی دانسته‌اند در بالندگی و برگیِ [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] بیشترین سهم و نقش را داشته است.

ضمناً قابل ذکر است که این کتاب، یعنی سیّد ‌برهان‌الدّین، مرشد مولانا در ادامه‌ی مجموعه مشاهیر عرفان و فلسفه است، که از سال هشتاد با انتشار چند جلد از آنها توسّط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ و بعد از آن توسّط انتشارات نجم کبری صورت گرفته که تا کنون بیش از سیزده شخصیّت عرفانی به مانند: [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[مولانا]]، [[شبلی نعمانی، محمد|شبلی]]، [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزّالی]]، [[ابوسعید ابوالخیر]]، [[بایزید بسطامی‌]]، [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌الدّین کبری]]، [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]]، [[حلاج]]، [[سعدالدین حمویه، محمد بن مؤید|سعدالدّین حموی]] و [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهاب‌الدّین سهروردی]] شیخ اشراق نوشته و به انتشار رسیده است. معلوم است که برخی از این عناوین به صورت پژوهشی و مستقل برای اوّلین بار در طول تاریخ چند صد ساله نوشته و منتشر شده است و از این بابت ما و جامعه‌ی علمی‌به استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] بسیار مدیون هستیم.