نمایش مبدأ برای سوانح الافکار رشیدی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR108701J1.jpg
| عنوان = سوانح الافکار رشیدی
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[رشیدالدین فضل‌الله]] (نويسنده)
[[دانش‌پژوه، محمدتقی]] (مصحح)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR۵۱۸۵/س۹     
| موضوع =نامه‎‌‌های فارسی - قرن 7ق. - نثر فارسی - قرن 7ق. - ایران - تاریخ - مغولان و ایلخانان، 616 - 756ق.
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1358ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE108701AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 108701
| کتابخوان همراه نور = 108701
| کد پدیدآور = 1690
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''سوانح الافکار رشیدی'''، مجموعه اسناد، نامه‌ها و مکتوبات [[رشیدالدین فضل‌الله|رشیدالدین فضل‌الله همدانی]] (متوفی 718ق)، وزیر، مورخ و پزشک دوره ایلخانیان است که به کوشش [[دانش‌پژوه، محمدتقی|محمدتقی دانش‌پژوه]]، منتشر شده است.

از [[رشیدالدین فضل‌الله]] چندین نامه به ‌یادگار مانده که شمس‌الدین ابرقوهی در هنگام وزارت خود او تا وزارت فرزندش غیاث‌الدین محمد به تدوین آنها پرداخته و آن را به نام همان غیاث‌الدین ساخته و آن را «سوانح الافکار رشیدی» نامیده است. این نامه‌ها از رهگذر تاریخ اجتماع و فرهنگ آن روزگار، بسیار ارزش دارد و نکته‌هایی را روشن می‌سازد<ref>ر.ک: دیباچه، ص1</ref>.

این نامه‌ها گویا پس از غازان و در روزگار اولجایتو نوشته شده باشد. در این نامه‌ها، شعرهای تازی و فارسی بسیار است<ref>ر.ک: همان، ص2</ref>.

شکل ظاهری اسناد موجود در اثر حاضر، از الگوی نسبتا واحدی تبعیت می‌‌کند. بیشتر این اسناد، وقتی خطاب به فرودست نوشته می‌شود با کمترین‌ حواشی و استطراد همراه است‌. جملات‌ دعایی آغازین نوشتار بسیار فشرده و موجز است و بلافاصله نگارنده به محتوا و مضمون اصلی نوشتار می‌پردازد. اما اغلب نامه‌هایی که به چهره‌های متنفذ به‌لحاظ فکری نگاشته شده و یا در پاسخ به‌ چهره‌های مهم است، معمولا جملات دعایی طولانی‌تری دارند و گاه مزین به حکایات و اشعار نیز هستند<ref>ر.ک: خلیلی، نسیم، ص116</ref>.

نکته جالب توجه در محتوا و هم در شکل ظاهری این اسناد، این است که گاه الفاظ به‌‌کار‌رفته در جملات کوتاه دعایی - یعنی جملاتی که نامه‌ها اغلب با آنها آغاز می‌شوند و وصفی تحسین‌آمیز از دریافت‌کننده نامه است - خود چشم‌اندازی از تفکر‌ و فرهنگ‌ نوشتاری و عقیدتی زمان را بازتاب می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.

از جمله بسیاری از این نامه‌ها با جملاتی آغاز می‌شوند که دریافت‌کننده نامه را با ستارگان و افلاک قیاس کرده‌‌اند‌ تا‌ بزرگی و عظمتش را بنمایانند. از جمله [[خواجه مجدالدین اسماعیل فالی]] را در مکتوبی که به او نگاشته است با این‌ جملات‌ وصف‌ می‌کند: «عطارد که وزیر شهنشاه فلک است از لئالی‌ ارقام اقلام مخدوم حقیقی ملتفط فراید فواید باد»<ref>ر.ک: همان</ref>.