نمایش مبدأ برای سر الخليقة و صنعة الطبيعة (کتاب العلل)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12415J1.jpg
| عنوان =سر الخلیقة و صنعة الطبیعة موسوم به کتاب العلل
| عنوان‌های دیگر =کتاب العلل
| پدیدآوران = 
[[بلینوس الحکیم]] (نویسنده)

[[نابلسی، ساجیوس]] (مترجم)

[[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه‌نويس)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏R‎‏ ‎‏128‎‏ ‎‏/‎‏پ‎‏8‎‏س‎‏4‎‏*
| موضوع =
پزشکی - متون قدیمی تا قرن 14

علوم طبیعی - متون قدیمی تا قرن 14
| ناشر = 
دانشگاه علوم پزشکی ايران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1388 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12415AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12415
| کتابخوان همراه نور =12415
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''سر الخليقة و صنعة الطبيعة (كتاب العلل)'''، ترجمه عربى كتابى است كه به [[بلینوس الحکیم|بلينوس، حكيم يونانى]] نسبت داده شده است. مترجم، شخصى است به نام ساجيوس كه در مورد وى اطلاعى گزارش نشده است؛ حتى بعضى همانند [[سزگین، فؤاد|فواد سزگين]] بر اين باروند كه اصل اين كتاب يونانى بوده است و ساجيوس آن را به زبان سريانى ترجمه نموده است و شخص ديگرى كه از او هيچ اطلاعى نداريم، اين ترجمه سريانى را به عربى ترجمه نموده است، البته دليلى كه اين مدعا را تأييد كند، در دست نداريم.

بنا بر شواهدى كه در كتب تاريخى به چشم مى‌خورد، اين اثر از ابتدائى‌ترين آثارى است كه به عربى ترجمه شده است. از جمله در مناظره ا[[رازی، محمد بن زکریا|بوبكر، محمد بن زكرياى رازى]] با مبلغ بزرگ اسماعيليان، ابوحاتم رازى مشاهده مى‌كنيم كه [[رازی، محمد بن زکریا|ابوبكر رازى]] از مؤلف كتاب «سر الخليقة» سؤال مى‌نمايد و جواب مى‌شنود كه اين اثرى از مردى است كه در زمان مأمون عباسى مى‌زيسته است.

نكته‌اى كه ذكر آن خالى از لطف نيست اين است كه از كتاب «سر الخيلقة» با عنوان «كتاب العلل» نيز ياد شده است كه شايد نشان‌گر مباحث مطرح‌شده در اين اثر است<ref>كتاب سر الخليقة، ص 525</ref>