نمایش مبدأ برای سرچشمه تصوف در ایران

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR29790J1.jpg
| عنوان =سرچشمه تصوف در ایران
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = [[نفیسی، سعید]] (نویسنده)

[[جربزه‌دار، عبدالکریم]] (به کوشش)
|زبان 
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏‎‏/‎‏الف‎‏9‎‏ن‎‏7 / 277 BP
| موضوع = تصوف - ایران - تاریخ

تصوف - ایران - منشا

نفیسی، سعید، 1274 - 1345 – سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی

|ناشر 
| ناشر = اساطیر
| مکان نشر =ایران - تهران
| سال نشر = 1385ش.

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE29790AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپ دوم
| شابک =964-331-230-5
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =03698-05277
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''سرچشمه تصوف در ایران'''، تألیف [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، کتابی است پیرامون تأثیر تعلیمات بودایی در فرهنگ ایران و تصوف ایران از نظر فلسفی که به اهتمام [[جربزه‌دار، عبدالکریم|عبدالکریم جربزه‌دار]] به چاپ رسیده است.

مطالبی که در این کتاب، به نظر خوانندگان می‌رسد، یک قسمت از یادداشت‌هایی است که نویسنده برای تدریس تاریخ تصوف در دوره دکتری ادبیات دانشگاه تهران تهیه کرده و برخی نیز حاصل تقریراتی است که دانشجویان وی، از او شنیده و یادداشت و تندنویسی کرده‌اند. قسمتی از آغاز این مطالب، سابقا به‌عنوان «تأثیر تعلیمات بودایی در فرهنگ ایران» و «تصوف ایران از نظر فلسفی»، در مجله فرهنگ نو، چاپ شده و نویسنده در اثر حاضر، برخی از آن مطالب را تکمیل کرده است. نویسنده خود درباره کتاب، چنین اذعان نموده است که: «در این کتاب، من تنها به نکاتی پرداختم که دیگران پیش از من یا بدانها توجه نکرده‌اند و یا برخی تعصب‌ها، مانع از بیان آنها شده است»<ref>ر.ک: مقدمه، ص27</ref>.

وی خود به این نکته تصریح دارد که بسیاری از مطالب کتاب، فهرستی از موضوعی است که درخور آن است که به‌تفصیل هرچه تمام‌تر، در آن بحث کنند. مقصود وی از این کتاب، آن است که این‌گونه مطالب تازه را که دیگران بدانها توجه نکرده‌اند طرح کرده و راه را برای کسانی که باید دنباله کار را بگیرند، بگشاید<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>.

در کتاب مباحث مهمی چون آثار تعلیمات بودایی در فرهنگ ایرانی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص29</ref>، نفوذ مانویان در تصوف<ref>ر.ک: همان، ص105</ref> و تأثیر تعلیمات یهود و نصارا و یونانیان در تصوف<ref>ر.ک: همان، ص124</ref> مطرح شده است.

از جمله مباحث بسیار مهم کتاب، بررسی تصوف ایران از نظر فلسفی است. نویسنده، معتقد است یکی از اشکالات بزرگی که در بررسی تصوف در ایران وجود دارد، آن است که صوفیه خود همیشه در پرده سخن گفته‌اند و چاره‌ای جز آن نداشته‌اند که بیشتر به کنایات و استعارات، مطالب بسیار رقیق و لطیف خود را بیان کنند<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>.

نگارنده در بخش‌هایی از کتاب به طریقت، شریعت<ref>ر.ک: همان، ص130</ref> و کتاب‌های مهم صوفیه در ایران<ref>ر.ک: همان، ص158</ref> پرداخته و سماع، تصوف و آداب صوفیه را بررسی کرده است<ref>ر.ک: همان، ص163</ref>. قسمتی از کتاب نیز به سلسله نسب فرقه‌های تصوف ایران و هند و طریقه ملامتیان اختصاص دارد<ref>ر.ک: همان، ص223</ref>.