نمایش مبدأ برای زاد المسافرین (ناصرخسرو قبادیانی)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR111268J1.jpg
| عنوان = زاد المسافرین
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[قبادیانی، ناصرخسرو]] (نویسنده)

[[بذل‌الرحمن، محمد]] (محقق)

|زبان 
| زبان = فارسی
| کد کنگره =‏
| موضوع =  فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14،  نثر فارسی - قرن 5ق.

|ناشر 
| ناشر = کاوياني (چاپخانه)
| مکان نشر = برلین - آلمان
| سال نشر = 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE111268AUTOMATIONCODE
| چاپ = 
| شابک =
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 111268
| کتابخوان همراه نور = 111268
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}} 
{{کاربردهای دیگر|زاد المسافرین (ابهام‌زدایی)}}

'''زاد المسافرین''' یا «زاد المسافر» اثر [[ناصر خسرو|ناصرخسرو قبادیانی بلخی]] (394- 481ق)، يكى از مهم‌ترين آثار كلامى فلسفى اسماعیلی و حاوى واپسين باورهاى مذهبى و ايده‌هاى كلامى و جهان شناختی رسمى فاطميان، در دوره امپراتورى دينى آنان است.

اين اثر بيشتر به «زاد المسافرين» شهرت دارد، اما آن‌گونه كه ضبط كهن‌ترين و اصيل‌ترين نسخه اين اثر نشان مى‌دهد، نام آن «زاد المسافر» است. به جهت روزگار تألیف و روش نگارش، از ديرباز موردتوجه سبک‌شناسیان نثر فارسى بوده و سرشار از واژه‌هاى نادر و كهن فارسى است و افزون بر آن، برابرنهاده‌های فارسى ارزشمندى براى اصطلاحات فلسفى عربى در آن آمده كه سخت درخور توجه است<ref>ویکی نور</ref>.

ازآنجایی‌که پیش‌ازاین، اصل کتاب در قالب نسخه چاپ‌شده توسط مرکز پژوهشی میراث مکتوب، با تحقیق اسماعیل و [[محمد عمادی حائری]]، در ویکی نور معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته‌شده که توسط انتشارات «کاویانی» و با تصحیح [[بذل‌الرحمن، محمد|محمد بذل الرحمن]] منتشرشده است.

مصحح در مقدمه‌ای که به ابتدای کتاب افزوده، به این نکته اشاره دارد که تصحیح کتاب را به سفارش پروفسور برون، برعهده‌گرفته است. وی دراین‌باره می‌گوید: «چون قدری در مطالب این کتاب از روی دقت غور کردم، افسوس خوردم که چه قدر از کتب مهمه فارسی که حکم جواهرات نفیسه را دارد، در زوایای نسیان پنهان و از زیور طبع عاری و کسی از آن آگاه نیست و پس‌ازاینکه بنده نیز اهمیت موضوع این کتاب شریف و سهولت و وضوح مباحث عالیه فلسفیه آن را به خدمت سرکار پرفسور عرض کردم، اشارتی فرمودند که عمل طبع و نشر آن‌ها به عهده بگیرم تا دوستداران علم و خصوصاً فارسی‌زبانان، از آن بهره‌مند گردند»<ref>مقدمه، صفحه ا- ب</ref>.

طبق آنچه مصحح در کتاب بدان اشاره‌کرده است، دو نسخه خطی از این کتاب موجود است، یکی نسخه‌ای در کتابخانه ملی پاریس از متعلقات شفر و دیگری نسخه‌ای در کالج کمبریج. در نسخه کمبریج، بعضی از حواشی به خط ناسخ و دیگران موجود بوده که در آخر کتاب حاضر، طبع گردیده و مصحح معتقد است گرچه برخی از این حواشی تااندازه‌ای بد نیست، ولی بیشتر بی‌فایده و غالباً مطالب فلسفی آن، سخیف است<ref>ر.ک: همان: صفحه و- ه</ref>.

برای سهولت در چاپ و عدم تکرار جمل متشابه، در نسخه حاضر، اختصارات و علاماتی به‌کاررفته است<ref>ر.ک: همان، صفحه ح</ref>.

فهرست مطالب، در ابتدای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ، به توضیح برخی از کلمات و واژگان متن پرداخته‌شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص50</ref>.