نمایش مبدأ برای روشهای پژوهش در تاریخ

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR31925J1.jpg
| عنوان = ‏روشهای پژوهش در تاریخ
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ساماران، شارل]] (نويسنده)
[[بیگناه، ابوالقاسم]] (مترجم)
[[ذات علیان، غلامرضا]] (مترجم)
[[علایی، مهدی]] (مترجم)
[[یغمایی، اقدس]] (مترجم)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏ر‎‏9 16 ‏D‎‏ 
| موضوع =تاریخ - تحقیق - تاریخ نویسی
|ناشر 
| ناشر = آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى
| مکان نشر = ایران - مشهد مقدس
| سال نشر = 1375ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE31925AUTOMATIONCODE
| چاپ = 2
| شابک = -
| تعداد جلد = 4
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 31925
| کتابخوان همراه نور = 31925
| کد پدیدآور = 20274
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''روش‌های پژوهش در تاریخ'''، نوشته [[ساماران، شارل|شارل ساماران]] با همکاری گروه نویسندگان، در موضوع تاریخ‌پژوهی است، که توسط [[بیگناه، ابوالقاسم|ابوالقاسم بی‌گناه]]، [[ذات علیان، غلامرضا|غلامرضا ذات علیان]]، [[علایی، مهدی|مهدی علایی]] و [[یغمایی، اقدس|اقدس یغمایی]] ترجمه شده است. 

هرچند اغلب مقالات کتاب، به شیوه‌های پژوهش در تاریخ فرانسه مربوط می‌شود، لکن این اثر همچون مجموعه‌ای است که قادر به برآورده کردن نیازهای پژوهشگران در بررسی تاریخ دیگر کشورها است<ref>ر.ک: پیشگفتار مترجمان، ج1، ص‌9</ref>.

مختلف بودن مقالات کتاب و نویسندگان و مترجمان، سبب شده است تا شیوه ترجمه و نگارش فارسی مقالات این کتاب همواره از همسانی و هماهنگی کامل برخوردار نباشد<ref>ر.ک: همان، ص‌10</ref>.

اگرچه نویسندگان در نظر داشته‌اند تا مطالب کتاب جهان‌شمول باشد، لکن به این دلیل که از دیدگاه فرانسویان نوشته شده است و علی‌رغم تمام تلاش‌ها، کمتر توانسته‌اند در زمینه‌ی کار خود شرایط و نتایج پژوهش را در تمام قسمت‌های جهان متمدن در نظر بگیرند. بااین‌وجود آنان بر این باورند که این نقص در چنین کتابی اجتناب‌ناپذیر است، اما چندان که تصور می‌شود زیان‌آور نمی‌باشد؛ چراکه مسائل مورد بحث تقریبا همه جا یکسان مطرح می‌شود و راه‌حل‌های همانند و قیاس‌های مشابهی نیاز دارد<ref>ر.ک: مقدمه، همان، ص16-17</ref>.

بخش اول کتاب، مشتمل بر تعریف تاریخ و چگونگی شکل‌گیری و توسعه آن است و در ادامه به مفاهیم مربوط به زمان و مکان که دو رکن اساسی تاریخند، پرداخته شده است. نویسندگان در بخشی دیگر به شیوه‌های مختلف انتقال خبر و کشفیات بزرگ اشاره کرده و با تجزیه و تحلیل مدارک و شواهد تاریخی درصدد نشان دادن چگونگی انتقال مدارک و شواهد تاریخی به نسل‌های بعد برآمده‌اند. بررسی شواهد و مدارک به شیوه علمی، محتوای بخشی دیگر از کتاب است که در آن به بررسی چگونگی به وجود آمدن برخی از رشته‌ها و فنون به کمک دانش باستان‌شناسی و مطالب دیگر پیرامون باستان‌شناسی پرداخته شده است. بخشی از اثر به علوم کمکی سنتی، اسناد و شواهد کتبی پرداخته و موضوع نقد مدارک تاریخی و شرح نکاتی که رعایت آنها برای مورخ در جهت بهره‌برداری بهتر از مدارک و اسناد ضرورت دارد را ذکر کرده است. در ادامه از تحقیق و تفحص در علم کتاب‌شناسی سخن به میان آمده است<ref> رک: همان، ص14-‌16</ref>.
در مطالب پایانی اثر به وسایل و ابزارهای لازم در جهت پژوهش‌های تاریخی پرداخته شده و از کتاب‌شناسی، کتاب‌نامه و نقش آن و مطالبی دیگر سخن به میان آمده است.