نمایش مبدأ برای رساله ذکریه (همدانی)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR108941J1.jpg
| عنوان = رساله ذکریه(همدانی، علی بن شهاب‎الدین) 
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[همدانی، علی بن شهاب‎الدین]] (نويسنده)
[[ت‍ق‍ی‌زاده‌ طوس‍ی‌، ف‍ری‍دون‌]] (گردآورنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =     
| موضوع =تصوف - آداب و اعمال - متون قدیمی تا قرن 14 - نثر فارسی - قرن 8ق.
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1370ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE108941AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 108941
| کتابخوان همراه نور = 108941
| کد پدیدآور = 3386
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''رساله ذکریه'''، نوشته [[همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین|امیر سید علی بن شهاب‌الدین]]، معروف به [[همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین|میرسیدعلی همدانی]] و  ملقب به علی ثانی(786-714ق) از عارفان مشهور قرن هشتم هجری و قطب سلسلۀ کبرویه و ذهبیه است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص 5</ref>که رساله‌ای کوتاه به فارسی و در باره آداب و اعمال تصوف می‌باشد. این اثر به کوشش [[ت‍ق‍ی‌زاده‌ طوس‍ی‌، ف‍ری‍دون‌|فریدون تقی‌زاده طوسی]] و با مقدمه و پاورقی‌های او چاپ شده است.

رساله ذکریه با حمد و ستایش خداوند و درود بر پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) آغاز می‌شود. سپس، اشاره‌ای به آیۀ «ألست» کرده و با استناد به آیۀ «فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخیرات»(فاطر-32)، سه گروه «ظالمان، مقتصدان و سابقان» را از یکدیگر تمیز می‌دهد و به توصیف آنان می‌پردازد.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 9و10</ref>[[همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین|همدانی]] در پایان رساله‌اش ارکان چهارگانۀ سلوک نزد ارباب طریقت را -که طهارت، توکل، توبه و عدل است- به آیه‎‌‌های قرآن مستند می‌کند و برای این ارکان، دو طبقۀ «ظاهر» و «باطن» برمی‌شمرد و آن‌ها را به [[جنید بغدادی، جنید بن محمد|جنید بغدادی]] نسبت می‌دهد.<ref>ر.ک: همان، ص 25و26</ref>

[[ت‍ق‍ی‌زاده‌ طوس‍ی‌، ف‍ری‍دون‌|طوسی]] در پیشگفتار خود، رساله ذکریه را نسخه‌شناسی نموده و از نسخه‌هایی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه ملی و کتابخانه گنج‌بخش پاکستان یاد کرده است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص 2-1</ref>

او استنساخ متن رساله را از روی نسخۀ استاد [[مینوی، مجتبی|مینوی]] انجام داده و وجوه اختلافی را که با نسخه‌های دیگر دارد، در این اثر درج کرده است. البته، برخی موردهای انگشت‌شمار را که نادرستیِ‌شان در نسخۀ مینوی به چشم آمده، در حاشیه آورده است و واژه درست را از نسخه‌های دیگر برگزیده و در متن جای داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 2</ref>

طوسی در شیوۀ املایی متن دست برده و آن را به شیوۀ امروزین ویرایش کرده است؛ او در ترکیب‌های اضافی یا وصفی مانند «دریاء کرم» به جای همزه، از «ی» (دریای کرم) استفاده کرده است. همچنین تغییراتی در «یای نکره»، کلمه‌های مختوم به «هاء غیر ملفوظ» مانند (جامها – جامه‌ها)، مشتقات مصدر «گذاردن» در معناهای خاص مانند (نمازگزار)، پیشوند نفی «نه» مانند (نه‌نبشتند – ننبشتند) و تمایز دو حرف «ب» و «پ» در واژه‌هایی مانند (بدید – پدید) انجام داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 3</ref>

فهرست محتوا در آغاز و فهرست آیات، احادیث، برخی لغات و ترکیبات و شرح اسماء در پایان کتاب آمده است.