نمایش مبدأ برای رسائل الشريف المرتضی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR00168J1.jpg
| عنوان =رسائل الشریف المرتضی
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[علم‌الهدی، علی بن الحسین]] (نویسنده)

[[رجایی، مهدی]] (گردآورنده)

[[حسینی اشکوری، احمد]] (مقدمه‌نويس)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏4‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ر‎‏5‎‏ ‎‏1363
| موضوع =
اسلام - مجموعه‌ها

کلام شیعه امامیه - قرن 5ق. - مجموعه‌‏ها
| ناشر = 
دار القرآن الکريم
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1405 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00168AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =4
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00168
| کتابخوان همراه نور =00168
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''رسائل الشريف المرتضى'''، تأليف [[علم‌الهدی، علی بن الحسین|سيد ابوالقاسم على بن حسين موسوى بغدادى]]، معروف به شريف مرتضى يا علم الهدى (م436ق) در علم اصول است.

كتاب رسائل شريف مرتضى مجموعه‌اى از آثار علمى باقى مانده از [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] است كه به صورت مدون و در قالب يك مجموعه از زمان تأليف آنها وجود نداشته است.

اين آثار كه در ابتدا به صورت كتاب‌هاى مستقل و جداگانه و به صورت رساله‌هاى كوچك، جواب و سؤال و نظائر آن در علوم مختلفى؛ مثل تفسير، كلام، فقه، اصول فقه و ادبيات نوشته شده است، بعدها به صورت مجموعه‌اى ناهمگون از نظر موضوعات و تفصيل و اجمال با نام‌هايى؛ همچون شتات الفوائد، مجموعۀ رسائل كثيره، و رسائل سيد شريف گردآورى شده‌اند.

اگر چه كتاب‌هايى نظير «[[جمل العلم و العمل]]» كه در جلد سوّم كتاب آورده شده است، به صورت مستقل چاپ و منتشر شده‌اند و از كتب مشهور [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] مى‌باشد و حتى كتاب «تمهيد الأصول» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و «شرح [[جمل العلم و العمل]]» [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن برّاج]] در شرح قسمت عقايد و فقه آن تأليف شده است؛ اما بسيارى از كتاب‌ها و رساله‌هاى آن به صورت مسائل و مباحث غير منظم و غير مرتبط بوده و از شهرت زيادى برخوردار نيستند.

اين كتاب به همت علامه شيخ حامد واعظى و [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] و با تأييدات و عنايات خاص آیت‌الله‌ گلپايگانى گردآورى شده و مجموعۀ قديمى آن فقط؛ شامل كتاب‌هاى «المسائل التبانيات»، «الموصليات الثانية و الثالثة»، «الميافارقين» و «الرد على اصحاب العدد» مى‌باشد.

به نظر مى‌رسد، هم چنانكه در فهرست موضوعى آخر جلد سوم آمده است، اگر مباحث فقهى، كلامى و يا اصولى آن در قالب كتاب‌هاى بجز اين، با موضوع خاصى چاپ مى‌شد، علاقمندان در رشته‌هاى مختلف علوم اسلامى از آن بيشتر استفاده می‌كردند.

اگر چه قسمت‌هاى مختلف كتاب در زمان‌هاى متفاوتى تأليف شده‌اند و از تاريخ تأليف همۀ آنها اطلاع دقيقى در دست نيست؛ امّا زمان تأليف بعضى از آنها مشخص است كه عبارتند از:

#المسائل الطرابلسيات الثالثة، شعبان 427ق.
#مسألة في نكاح المتعة، در سال 427ق.
#مسائل الموصليات الثالثة، 420ق.
#كتاب صيغة البيع، الفاظ طلاق، منع از عمل به خبر واحد، الجسم لم يكن كائنا، سال 427ق.
#مسائل الرسية الأولى، سال 428 يا 429ق.
#الشهاب في الشيب و الشباب، سال 419ق.

در كتاب «مقدمه‌اى بر فقه» از تأليفات [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] كتابى به نام «شتات الفوائد و المسائل» نام برده شده است كه شامل چندين كتاب مثل المسائل النيليات، المسائل الرمليات، المسائل الواسطيات و...مى‌باشد. نسخه‌هاى مذكور در آن معمولا مربوط به قرن دوازدهم و سيزدهم مى‌باشند.

البته از مسائل پراكندۀ ديگرى نيز ياد نموده است كه در كتابخانۀ دانشگاه تهران و آستان قدس رضوى وجود دارد.

هم‌چنين در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] از كتابى به نام مجموعه رسائل كثيره نام برده است كه شامل 5 كتاب است و در سال 676 نوشته شده و در كتابخانۀ آستان قدس رضوى وجود دارد.

كتاب موجود در سال 1385ق توسط علامه شيخ حامد واعظى و [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] شروع به جمع‌آورى شده است و پس از مدتى وقفه به سبب حمايت‌هاى بى‌دريغ حضرت آیت‌الله‌ گلپايگانى مجددا ادامه يافته تا اين كه در ابتدا سه مجلد از آن چاپ شده است.

در سال 1405ق قسمت ديگرى از اين كتاب‌ها در كتابخانۀ علامه سيد محمد موسوى جزائرى وجود داشته است و بعدها به صورت مجلد چهارم گردآورى و به آن ضميمه شده است.

سه جلد اول در سال 1405ق و جلد چهارم در جمادى الثانى 1410 در چاپخانۀ سيدالشهداء و خيام چاپ شده‌اند.

آماده شدن كتاب توسط [[رجایی، مهدی |سيد مهدى رجايى]] و نظارت و گردآورى توسط [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] صورت پذيرفته است.

در مورد نسخه‌هايى كه در چاپ كتاب موجود از آن استفاده شده است، در مقدمۀ ناشر توضيح خاصى داده نشده است. امّا همان طور كه ذكر شد، نسخۀ جلد چهارم رسائل شريف كه علامه سيد محمد موسوى جزائرى مالك آنها بوده، در قرن يازدهم نوشته شده است كه داراى غلطهاى زياد و تحريف الفاظ بوده كه توسط [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] تصحيح و مقابله شده است.