نمایش مبدأ برای دیوان کامل بی‌نظیر بابا طاهر عریان همدانی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR115780J1.jpg
| عنوان = دیوان کامل بی نظیر بابا طاهر عریان همدانی
| عنوان‌های دیگر = دیوان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بابا طاهر]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR ۴۶۰۰     
| موضوع =قرن‌ ۵ ق‌ شعر فا‌رسی‌
|ناشر 
| ناشر = ارمغان
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1311ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE115780AUTOMATIONCODE
| چاپ = 2
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 115780
| کتابخوان همراه نور = 115780
| کد پدیدآور = 18422
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''دیوان کامل بی‌نظیر باباطاهر عریان همدانی'''، مجموعه اشعار [[بابا‌طاهر|باباطاهر]]، مشهور و ملقب به «عریان» (متوفای بعد از 224ق)، عارف و شاعر ایرانی، است که با مقدمه رشید یاسمی منتشر شده است.

اگر دوبیتی‌های [[بابا‌طاهر|باباطاهر عریان]] را که در این مجموعه نفیس، گرد آمده است، از پیرایه‌های لفظی عریان ساخته و جوهر معانی آنها را انتزاع کنیم، ناله‌ای بیش باقی نمی‌ماند؛ اما ناله مهیج و سوزناک و پرمعنی که در گوش اهل راز، بهتر از هر عبارت و ناطق‌تر از هر بیان صریح است؛ فریادی ممتد و دردناک که در هر دوبیتی به‌صورتی جلوه می‌کند و گوشه‌ای از درون پرسوز و باطن مرموز آن دلسوخته را نشان می‌دهد<ref>ر.ک: مقدمه صفحه الف</ref>.

[[بابا‌طاهر|باباطاهر]] احوال گوناگون و واردات نامتناهی قلب خود را در چند صورتی معدود اظهار کرده است که از حیث تنوع و غنای لفظی با گفتار سایر ترجمانان دل قابل برابری نیست، لکن از حیث لطف و بی‌پیرایگی بر بسیاری از اقوال گویندگان دیگر ترجیح دارد. زبان لری که در همان سادگی عهود قدیمه مانده، بابا را مجبور کرده است از حدود طبیعت خارج نشود و معانی وارده را در لباس ساده دهقانی که مناسب با دامنه کوه الوند است، بپیچد<ref>ر.ک: همان،صفحه د - ه</ref>.

وی تحیر خود را که در کلمات قصار عربی به این قسم بیان می‌کند: «انتهاء العقل إلی التحير و انتهاء التحير إلی السكر». در دو بیتی (77) چنین وصف می‌نماید:
{{شعر}}
{{ب|''مو آن سرگشته خارم در بیابون''|2=''که هر بادی وزد پیشش دوانم''}}
{{پایان شعر}}
این تشبیه، شخص را به دشتی انتقال می‌دهد که هنگام پاییز، خاربن‌های خشک را باد تند از بیخ برآورده و به نشیب و فراز می‌کشاند<ref>ر.ک: همان، صحفه ه</ref>.

میدان سخن او محدود است به کوه و دشت و صحرا و درختی که در خون ریشه دارد و آفتابی ک هنگام طلوع نخست بر قلل بلند می‌تابد و ناله از بی‌خانمانی و بی‌وفایی محبوب که چون درختی است سر از باغ بیرون کرده و فریاد از دیده که غماز دل و مهلک اوست و امثال این بیانات که از فرط سادگی، خواننده را با جمال حقیقی طبیعت آشنا می‌کند و به همین سبب گفتار [[بابا‌طاهر|باباطاهر]] از هزار سال پیش در دل‌ها جای دارد و جمعی کثیر از طوایف هم‌زبان او را وادار به تقلید کرده و امروزه دوبیتی‌های بسیار در هر عشیره کرد و لری به سبک او موجود است<ref>ر.ک: همان، صفحه ه - و</ref>.