نمایش مبدأ برای دیوان لطفعلی بیک آذر بیگدلی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR28664J1.jpg
| عنوان =
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[آذربیگدلی، لطفعلی بن آقاخان]] (سراینده)

[[سادات ناصری، حسن]] (به کوشش)

[[بیگدلی، غلامحسین]] (به کوشش)
|زبان 
| زبان = فارسی
| کد کنگره =‏/د9 / 6604 PIR 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = سازمان انتشارات جاویدان
| مکان نشر = ایران- تهران
| سال نشر = 1366ش

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE28664AUTOMATIONCODE
| چاپ = یکم
| شابک =
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =28664
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور = 18560
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''دیوان لطفعلی‌بیگ آذر بیگدلی،''' مجموعه اشعار [[آذربیگدلی، لطفعلی بن آقاخان|لطفعلی بن آقاخان آذر بیگدلی]]، (1134-1195ق)، متخلص به «آذر» می‌باشد که به کوشش و اهتمام [[حسن سادات ناصری]] و [[غلامحسین بیگدلی]] به چاپ رسیده است.

آنچه باعث اهمیت دیوان حاضر شده است، این است که شاعر آن، از نمایندگان سبک خراسانی به اشعار [[رودکی سمرقندی]]، [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر فاریابی]]، [[خیام، عمر بن ابراهیم|حکیم عمر خیام]]، ازرقی و... توجه داشته و اشعار آنها را اقتفا نموده است و از شعرای سبک عراقی، بیشتر به ایجادیات [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[عراقی]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]]، [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] و [[کمال اسماعیل]] از پیروان مکتب عراقی نظر داشته است<ref>پیشگفتار، صفحه شصت‌وشش</ref>.

آذر از شعرای سبک عراقی، بیش از همه، به آثار و به‌ویژه غزلیات و اشعار ربابی [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی شیرازی]] نظر داشته و همیشه می‌خواسته است که در غزل‌نویسی، غزلیات [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را الگو قرار دهد و مانند [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] بنویسد و به همین منظور نیز کوشیده است که از لحاظ فرم و مضمون، چند غزلی مثل [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] بسراید و بر او نظیره بنویسد:

[[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]:

{{شعر}}
{{ب|''وقتی دل شیدایی می‌رفت به بستان‌ها''|2=''بی خویشتنم کردی بوی گل و ریحان‌ها''}}
{{پایان شعر}}

آذر:

{{شعر}}
{{ب|''تا کی به درت نالیم هر شب من و دربان‌ها''|2=''آنها ز فغان من، من از ستم آنها''<ref>همان، صفحه شصت‌ونه</ref>}}
{{پایان شعر}}

از جمله ویژگی‌های دیوان حاضر، آن است که شاعر آن، چند صد بیتی در زبان ترکی جغتایی سروده که از لحاظ شعریت و هنر، در ردیف بهترین اشعار ترکی جغتایی قرار دارد. آثار فارسی آذر، در اوزان مختلف عروض می‌باشد و یگانه شعر ترکی جغتایی وی، در وزن هجا سروده شده است. نظم آذر شامل انواع قصیده، غزل، مثنوی، قطعه، رباعی، مفردات ترکیب‌بند، ترجیع‌بند، ساقی‌نامه و... می‌باشد و توانایی آذر در این است که وزن شرع را هم‌آهنگ با مضمون آن برگزیده و شعر را با موسیقی درهم آمیخته است و یک اثر ادبی ارزنده دلنشین و رنگارنگ، به وجود آورده است. اشعار آبدار وی از مضمون ممتاز و از لحاظ صنایع بدیعی، اسلوب پوئتیک، طبیعی بودن و اصالت خود، کم‌نظیر است<ref>همان، صفحه هفتادوشش - هفتادوهفت</ref>.