نمایش مبدأ برای دیوان قصاید داعی آرانی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR29478J1.jpg
| عنوان =دیوان قصاید 
| عنوان‌های دیگر =دیوان قصاید داعی آرانی
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب]] (سراينده)

[[سلمانی آرانی، حبیب‌الله]] (گردآورنده)
|زبان 
| زبان = فارسی  
| کد کنگره =‏/د9 / 7071/5 PIR 
| موضوع = شعر فارسی - قرن 13ق.
|ناشر 
| ناشر = سازمان تبليغات اسلامي. پژوهشکده باقر العلوم(ع). انتشارات نورالسجاد 
| مکان نشر =ايران - قم 
| سال نشر = 1383ش.  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE29478AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپ  يکم  
| شابک =964-7163-52-5
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =29478
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =18945-18946 
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''دیوان قصاید ملا حسن آرانی،''' مجموعه قصاید فارسی [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|حسن بن یعقوب آرانی]] متخلص به [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] (1193–1310ق) است که به همت [[سلمانی آرانی، حبیب‌الله|حبیب‌الله سلمانی آرانی]]، جمع و چاپ شده است.

این دیوان به‌خاطر مدایح و مراثی نغز و پرمغز جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده و توصیف‌های بدیع، تصویرهای سرشار از لطایف و ظرایف، ترکیب‌های استوار و متین، استحکام اشعار آن را به اوج رسانده است.<ref>ر.ک: مقدمه میثم نمکی بر کتاب، ص3-4</ref>

دفتر قصاید آرانی به سال 1266ق، یعنی دو سال پس از آغاز شاهی ناصرالدین شاه قاجار در زمان صدارت امیرکبیر تدوین یافته است؛ بدین‌روی [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] در آغاز کتابش، چند بیتی در ستایش شاه نوخاسته نوزده‌ساله گفته است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، صفحات شش و هفت</ref> چنین می‌نماید که [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] به‌صورت رسمی درس شاعری نخوانده است و لطف سخنش خداداد است.<ref>ر.ک: همان، ص7</ref> به علت روحیه زهد و گوشه‌نشینی [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]]، شعر وی کمتر در محافل ادبی نقد شده تا صیقل بخورد؛ ازاین‌رو، گاه استحکام لازم را ندارد. به‌علاوه که شعر و شاعری تمام مشغولیت ذهنی [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] نبوده است. برخلاف آنکه [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] خود گفته که: نه از نظم فردوسی او را قیاس و نه از پرتو سعدی‌اش اقتباس، اما خواسته یا ناخواسته از مطالعه آثار این دو بزرگ در اشعار خود تأثیر پذیرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>

[[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] سعی کرده است در سرودن قصیده‌ها و ترکیب‌بندها به استقبال صباحی بیدگلی برود و البته بدیهی است که ترکیب‌بند محتشم کاشانی بر شاخسار بلند خاطره‌اش جایگاه ویژه خود را دارد.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>

انگیزه اصلی مرحوم [[داعی آرانی، حسن بن یعقوب|داعی]] در تدوین و تنظیم دیوان قصاید، سرودن مدح و منقبت و مرثیه برای خاندان پیامبر(ص) بوده است؛ بدین‌روی در سرتاسر این دیوان به‌ندرت چیزی جز آن دیده می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>