نمایش مبدأ برای دیوان ابوطالب کلیم کاشانی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR111374J1.jpg
| عنوان = دیوان قصائد - غزليات - مثنويات - مقطعات ابوطالب کلیم کاشانی
| عنوان‌های دیگر = قصائد - غزلیات - مثنویات - مقطعات 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌]] (نويسنده)
[[ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌]] (مصحح)
[[ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =     
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE111374AUTOMATIONCODE
| چاپ = 0
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 111374
| کتابخوان همراه نور = 111374
| کد پدیدآور = 74929
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''دیوان ابوطالب کلیم کاشانی'''، مجموعه اشعار [[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|ابوطالب کلیم کاشانی]] (متوفی 1061 یا 1062ق)، مشتمل بر قصاید، غزلیات، مثنویات و مقطعات وی می‌باشد که با تصحیح [[ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌|ح. پرتو ضیایی]]، منتشر شده است.

[[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|کلیم‌]] را هم‌طراز صائب در رأس گویندگان سبک مشهور به هندی جا داده‌اند<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگوزلو، علی‌رضا، ص29</ref>. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل و تعریف توأم با حال و هوای شاعرانه، کلام و بیان و تشبیه و استعاره‌های گیرا و زیبا، تیزبینی‌ و ژرف‌‌اندیشی همراه با بدگمانی شدید و لحن طنز و تمسخر ‌که گاه به تهکم و پرخاش می‌رسد، از جمله خصوصیات اشعار کلیم می‌باشد. بااین‌حال، دیوان کلیم از‌ ضعف‌ عبارت و مضامین بارد نیز عاری نیست و سکته مجاز که در غزل قبیح است و «ملیح» محسوب نمی‌شود، فراوان دارد‌<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.

با‌آنکه [[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|کلیم‌]] ابیات عاشقانه‌ای در مایه وقوع‌گویی دارد، اما‌ در‌ عشق و عاشقی، یا به عبارت دقیق‌تر در مضامین مربوط به عشق و عاشقی، به افراط نمی‌رود و روی‌هم‌رفته کوتاه‌ آمده‌ است‌. چون اساسا آدمی است پخته و سنجیده و درعین‌حال بدگمان و مأیوس، اصراری ندارد؛ قانع است و واقع بین؛ خیلی به دل خود وعده نمی‌دهد و امیدوارش نمی‌کند؛ به‌ویژه در‌ سن‌ پیری‌ هوس عاشقی را به ریشخند می‌گیرد و نیشخند می‌زند:
{{شعر}}
{{ب|''باریک بینی‌ات چو‌ ز پهلوی‌ عینک است''|2=''باید ز فکر دلبر لاغرمیان گذشت''}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''قدت از پیری کمان شد گوشه خوش کرد‌ ای‌ کلیم''|2=''از پی خوبان دویدن با عصا بی‌نسبت است''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
{{پایان شعر}}
کلیم در اشعار خود، به‌ عشق‌ معنای والا نمی‌دهد و از حسن و عشق همین‌ مفاهیم‌ ابتدایی‌ و بدیهی متبادر به ذهن را مراد می‌کند‌. در‌ این معنا البته حسن، گیرایی دارد؛ مخصوصا وقتی بی‌پرده و طناز باشد، اما‌ در واقع از آشنایی آن نتیجه‌ای‌ عاید نمی‌شود‌:
{{شعر}}
{{ب|''به‌ ملک‌ حسن که فیضی ز آشنایی نیست''|2=''در‌ آشنایی‌ خورشید روشنایی نیست''}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''با من آمیزش او الفت موج است و کنار''|2=''دم‌به‌دم‌ با‌ من و پیوسته گریزان از من''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
{{پایان شعر}}