نمایش مبدأ برای ديوان ابن الرومي

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR72352J1.jpg
| عنوان = ديوان إبن الرومي
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن رومی، علی بن عباس]] (نويسنده)
[[بسج، احمد حسن]] (شارح)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /د۹ 3654 PJA 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1423ق - 2002م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE72352AUTOMATIONCODE
| چاپ = 3
| شابک = 2-7451-0798-4
| تعداد جلد = 3
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 72352
| کتابخوان همراه نور = 72352
| کد پدیدآور = 34222
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''ديوان ابن الرومي'''، مشتمل بر اشعار عربی [[ابن رومی، علی بن عباس|علی بن عباس بن رومی]] (221-283ق) است که با مقدمه و شرح [[بسج، احمد حسن|احمد حسن بسج]] در سه جلد منتشر شده است.

[[ابن رومی، علی بن عباس|علی بن عباس بن رومی]]، دیوان شعر نسبتاً بزرگی به‌جا گذاشته است. اشعار او ترتیب نداشته و مسیبی آن را از وی روایت کرده، سپس [[ابوبکر صولی]] آن را بر اساس حروف الفبا مرتب کرده و ابوطیب وراق بن عبدوس آن را از همه نسخ جمع‌آوری نموده و...<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10؛ ابن خلکان، احمد بن محمد، ص358</ref>‏.

ابن خلکان گوید: «ابوطیب وراق، بر هر نسخه‌ای از آن که بر اساس حروف و غیر آن بود، مقدار هزار بیت افزود. [[ابن رومی، علی بن عباس|علی بن عباس]]، قصاید مطول و قصاید بدیعه دارد و در هر دو، مدح و هجا، دارای ظرافت است<ref>ر.ک: سنجری، احمد بن محمد، ج2، ص368</ref>‏.

این دیوان مشتمل بر چهره‌های مختلف زندگی از شادی‌ها و دلتنگی‌ها، شقاوت‌ها و سعادت‌ها، طرق معاش، عادات، لباس‌ها، خلق و خوی، زنان، غناء و خوانندگی، به‌علاوه اغراض مرسوم شناخته‌شده در شعر عربی مانند مدح و هجاء، غزل و وصف، فخر و رثاء و دیگر فنونی است که قریحه شاعر گنجایش آنها را داشته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10</ref>‏.

ابن رومی از سخن‌سرایان سترگ دوره عباسی و از مفاخر عالم تشیع است که زیبایی و ظرافت چکامه‌های بلندش رونق‌بخش بلاغت ادب عربی است. جلوه‌های فراوان تأثیرگذاری فرهنگ و ادب ایرانی بر شعر این شاعر سایه افکنده؛ به‌طوری‌که در برخی از سروده‌های خود، از مظاهر مختلف فرهنگ و تمدن ایرانی تأثیر پذیرفته است<ref>ر.ک: عیدانی، سهیلا؛ سعدون‌زاده، جواد، ص105</ref>.‏

اشعار غدیریه او از شمش‌های طلای ناب برتر و از ستارگان آسمان فزون‌تر و نورانی‌تر است. او در دوستی خاندان پیامبر(ص)، هدف‌های بلندی دارد و اصولاً مدیحه‌سرایی‌اش برای آن خاندان و دفاع از آنان در برابر حملات مخالفان از حقایق آشکار زندگی اوست<ref>ر.ک: ولی‌زاده، حمید؛ نصیرپور ملکی، رعنا؛ ص219</ref>‏.