نمایش مبدأ برای جمع بين حكم واقعى و ظاهرى

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR02797J1.jpg
| عنوان =رسائل أصولیة
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[سبحانی تبریزی، جعفر]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏ر‎‏5‎‏
| موضوع =
اصول فقه شیعه - قرن 14
| ناشر = 
مؤسسه امام صادق علیه‌السلام
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1383 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02797AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02797
| کتابخوان همراه نور =02797
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''جمع بين حكم واقعى و ظاهرى''' تأليف [[سبحانی تبریزی، جعفر|آيت‌الله شيخ جعفر سبحانى]]، یکی از مجموعه مقالاتى است كه با نام [[رسائل أصولية]] و با هدف تحقيق پاره‌اى از مسائل اصولى كه نقش مهمى در استنباط احكام دارند، تدوين شده است.

عنوان اصلى اين مسئله در كتب قدما، جواز عقلى تعبدبه خبر واحد بود، اما از زمان مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] به جمع بين حكم واقعى و ظاهرى تغيير عنوان داد. اعتقاد به حجيت خبر واحد و ديگر احكام ظاهرى با سه مشكل روبه‌رو است: 1. محذور ملاكى كه عبارت است از تزاحم بين ملاكات حكم(مصلحت و مفسده)، چرا كه اگر حكم واقعى، حرمت باشد و حكم ظاهرى وجوب، لازم مى‌آيد كه مصلحت و مفسده با يك‌ديگر جمع شوند. 2. محذور خطابى كه منظور از آن، اجتماع مثلين يا ضدين است، چون در فرض موافقت حكم ظاهرى و واقعى، دو حكم متماثل بر يك موضوع وارد شده و در صورت عدم توافق، دو حكم متضاد در يك موضوع جمع مى‌شوند.

محذور مبدئى كه به اشكال در مبادى احكام؛ يعنى حب و بغض مولى، باز مى‌گردد كه امر و نهى بر اساس آن به وجود مى‌آيد. در صورت توافق حكم ظاهرى و واقعى، مشكل جمع شدن دو اراده بر يك چيز و در صورت عدم توافق، مشكل جمع بين حب و بغض به وجود مى‌آيد.

نویسنده، بعد از طرح مسئله، به شكلى كه گذشت، پاسخ‌هاى محققین علم اصول را به حل اين مشكل با توضيح و تحليل عرضه مى‌كند.