نمایش مبدأ برای جمع النهاية في بداية الخير و الغاية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR98663J1.jpg
| عنوان = جمع النهاية في بداية الخير و الغاية
| عنوان‌های دیگر = جامع الصحیح. برگزیده ** جمع النهاية في بداية الخير و الغاية: و هو مختصر صحیح البخاري
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بخاری، محمد بن اسماعیل]] (نويسنده)
[[ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد]] (خلاصه کننده)
[[نجیب، احمد عبد الکریم]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =     
| موضوع = احا‌دیث‌ اهل‌ سنت‌ -- قرن‌ ۷ق‌,احا‌دیث‌ احکا‌م‌ -- اهل‌ سنت‌
|ناشر 
| ناشر = مرکز نجیبویة للمخطوطات و خدمة التراث
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 1429ق - 2008م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE98663AUTOMATIONCODE
| چاپ = 2
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 98663
| کتابخوان همراه نور = 98663
| کد پدیدآور = 8530
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''جمع النهاية في بداية الخير و الغاية'''، اثر [[ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد|ابومحمد عبدالله بن سعد بن احمد بن ابی‌جمره ازدی اندلسی مالکی]] (متوفی 695ق)، تلخیص روایات [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] و حذف اسانید آن می‌باشد که با تحقیق [[نجیب، احمد عبد الکریم|احمد عبدالکریم نجیب]] منتشر شده است.

مؤلف در مقدمه کوتاه خود، به انگیزه تألیف کتاب، اشاره کرده است. وی با توجه به فرموده پیامبر(ص): «من أدی إلی أمتي حديثا واحدا يقيم به سنة، أو يرد به بدعة، فله الجنة» و نیز «من حفظ علی أمتي حديثا واحدا كان له أجر أحد و سبعين نبيا صديقا»، تصمیم به حفظ و نشر احادیث گرفته و بدین‌ منظور، بهترین کتاب را صحیح بخاری یافته است. بدین جهت، به‌منظور تسهیل در حفظ روایات و انتقال آنها به دیگران، تصمیم گرفته است تا مطالب این کتاب را مختصر نموده و با حذف اسانید روایات و روایان آنها، به تسهیل حفظ و تکثیر آنها، کمک کند<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص17-18</ref>.

وی بدین منظور، 296 روایت از [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] را برگزیده که اولین آنها، درباره کیفیت آغاز وحی به پیامبر(ص) بوده و آخرین آنها، درباره چگونگی ورود اهل بهشت به آن و همیشگی و دائمی بودن نعمت بهشتیان، می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>.

روایات کتاب، به‌واسطه عددی که در داخل [کروشه] قرار گرفته، شماره‌گذاری شده و در کتب و ابواب مختلف، در اختیار خواننده قرار گرفته است؛ از جمله کتاب ایمان که شامل ابواب زیر است: حلاوت ایمان، دوستی یاوران پیامبر(ص) نشانه ایمان، نشانه ایمان بودن احیای شب قدر، نشانه ایمان بودن ادای خمس، محاسبه اعمال به‌واسطه نیات و...<ref>ر.ک: همان، ص22-24</ref>.

در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از محقق افزوده شده که در آن، ضمن معرفی کتاب، به اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن، اشاره شده است. این اقدامات بسیار ارزنده بوده و بر اهمیت کتاب، افزوده است که از جمله آنها، عبارتند از:
# ذکر نص کامل کتاب و مقابله احادیث مذکور در آن، با احادیث موجود در صحیح بخاری؛
# مقابله نصوص کتاب با نسخه اصلی آن؛
# اکمال نواقص و اصلاح خطاهای موجود در چاپ نخست؛
# شماره‌گذاری روایات به‌صورت ترتیبی و نیز مشخص کردن شماره روایت در صحیح بخاری؛ بدین صورت که عدد نخستی که در کروشه قرار گرفته، شماره روایت در کتاب حاضر بوده و عدد دوم، شماره روایت در [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص4-6</ref>.