نمایش مبدأ برای جلاء العیون (شبر)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NURجلاء العیون.jpg
| عنوان =
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[شبر، سید عبدالله]] (نویسنده)
[[حسینی، سید احمد]] (مقدمه و تصحیح)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =BP۳۶/ش۲ج۸‏
| موضوع =چهارده معصوم -- سرگذشتنامه,چهارده معصوم -- احادیث,احادیث شیعه -- قرن۱۳ ق
|ناشر 
| ناشر =مکتبة بصیرتی 
| مکان نشر =قم
| سال نشر =بی‌تا 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE0000AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =
| تعداد جلد = 3 
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''جلاء العیون''' تألیف [[شبر، سید عبدالله|سید عبدالله شبّر]]، مقدمه و تصحیح [[حسینی اشکوری، سید احمد|سید احمد حسینی]]، پدیدآورندۀ کتاب (متوفای ١٢۴٢ق)، از فقها و محدّثان نامدار و در زمان خود به مجلسی ثانی مشهور بود. دورۀ کامل این کتاب سه جلد و مشتمل بر زندگی رسول خدا(ص) وفاطمۀ زهرا(س) وائمۀ معصومین(ع) وجلد دوم آن ویژۀ امام حسین(ع) است. 

پدیدآورنده در آغاز جلد اول کتاب گفته که این کتاب ترجمۀ کتاب جلاءالعیون [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمّدباقر مجلسى]] (متوفای ١١١٠ق) است. وى ضمن ستایش از [[مجلسی، محمدباقر|علامۀ مجلسى]]، از این کتاب او با این عبارت یاد کرده است: «کتاب واف، وتألیف شاف، بلا ایجاز مخلّ، ولا اطناب مملّ، على طرز غریب، واسلوب عجیب، ونظم لطیف، و نمط شریف... قد الّفه من کتب متعدّدة، وجمعه من مواضع متبدّدة». (ز ١، ص٥-۶).

این ترجمه با اندکى تصرّفات و اضافات و ذکر منابع است، امَا آنقدر در اصل کتاب تصرّف نشده که تألیف مستقلّى قلمداد شود. پس، در واقع، این کتاب تألیف [[مجلسی، محمدباقر|علاّمۀ مجلسى]] و ترجمۀ علامۀ شبّر است و حدَاکثر اینکه مى‌توان آن را تألیف مشترک مجلسى وشبّر دانست، نه تألیف مستقلّ شبّر.

جلاء العیون کتابى است تاریخى -روائی که در آن، تاریخ با احادیث ائمۀ معصومین(ع) توصیف شده وبیان کنندۀ «نظر رایج» شیعه در بارۀ امام حسین(ع) است. احادیث کتاب بدون سند آمده وفى الجمله معتبر است واهمیت کتاب بدین لحاظ و، نیز، به این اعتبار است که دربر دارندۀ دیدگاه دو محدّث است.

کتاب حاضر مشتمل بر بیست و سه فصل است و در آن از این مسائل سخن رفته است: ولادت امام حسین و فضایل و مناقب و مکارم اخلاقى او، نصوص بر خلافت وامامت آن حضرت و پاره‌ای از معجزاتش، پاداش گریستن بر مصیبت آن حضرت و احادیث دربارۀ شهادت او، رفتن آن حضرت به مکّه و فرستادن مسلم بن عقیل به کوفه، رفتن آن حضرت به کربلا و شهادت او و یارانش، رخدادهای پس از شهادت آن حضرت و بازگشت اهل‌بیت او به مدینه، رخدادهای در نظام آفرینش پس از شهادت آن حضرت، علّت به تأخیر افتادن عذاب قاتلان آن حضرت وعلّت اینکه امام زمان فرزندان قاتلانِ امام حسین(ع) را به قتل می‌رساند، قیام مختار، دست‌اندازی خلفا بر قبر آن حضرت، فرزندان و همسران آن حضرت.

در لابلای کتاب نکات قابل توجهی یافت می‌شود که در ذیل به برخى از آنها اشاره می‌کنیم: در جایی از کتاب گفته شده که تعداد لشکر مخالف در کربلا، بیست و دو هزار، بنا به قول مشهور، و سى هزار، بنا به حدیث [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] بود. (ص١٧٢).

همچنین از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجّاد(ع)]] روایت شده که در کربلا سی هزار تن به امام یورش بردند و آنان گمان می‌کردند که از این امّت هستند و هر یک باریختن خون او به خدا تقرّب مى‌جستند: «یزعمون انّهم من هذه الامّة کلّ یتقرّب الى الله عزّ وجلَ بدمه». (ص ٩٠). به این پرسش که چرا امام حسین(ع)، با اینکه مى‌دانست کشته مى‌شود، با خانواده‌اش به کربلا رفت، چند پاسخ داده شده است: اوّل اینکه آن حضرت به آنچه در ظاهر می‌گذشت، مکلّف بود و باید دعوت کوفیان را اجابت می‌کرد و اتمام حجّت می‌نمود.

دوم اینکه اگر امام به کربلا هم نمی‌رفت، باز کشته مى‌شد و لذا آن حضرت کشته شدن باعزّت را انتخاب کرد.... (ص ٢٢٠ - ٢٢٢).

بنا به گزارش [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] در الذّریعة(ج ٥ ص١٢٥)، [[شبر، سید عبدالله|سید عبدالله شبّر]] گزیده و گزیدۀ گزیده‌ای از جلاء العیون فراهم کرده است.

برای شناخت نسخەهای خطّی و چاپی و گزیده‌ها و ترجمه‌های کتاب [[جلاء العیون: تاریخ چهارده معصوم علیهم‌السلام|جلاء العیون]] مجلسى رجوع شود به: کتابشناسى مجلسى، [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر بن محمدتقى مجلسى]]. ص٢٠٢ -٢٠٥.<ref> اسفندیاری، محمد، ص105-106</ref>