نمایش مبدأ برای ترجمه تقویم الصحة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12484J1.jpg
| عنوان = ترجمه تقویم الصحة
| عنوان‌های دیگر = تقویم الصحه. فارسی
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن بطلان، مختار بن حسن]] (نويسنده)
[[مترجم ناشناخته ]] (نویسنده)
[[یوسفی، غلامحسین ]] ( مصحح)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره = 1300 7041ت 2الف 128/3 R 
| موضوع =پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - پزشکی باستانی - متون قدیمی تا قرن 14 - پزشکی عربی - گیاهان دارویی - متون قدیمی تا قرن 14
|ناشر 
| ناشر = شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1366ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12484AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 12484
| کتابخوان همراه نور = 12484
| کد پدیدآور = 10983
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''ترجمه تقويم الصحة''' ترجمه‌ای از مترجمی است ناشناخته، از کتاب «[[تقويم الصحة]]» [[ابن بطلان، مختار بن حسن|ابن بطلان، ابوالحسن مختار بن حسن بن عبدون بن سعدون بن بطلان]] (متوفی 455ق)، مشهور به [[ابن بطلان، مختار بن حسن|ابن بطلان]] يا ابن عبدون از اطباء مسيحى بغداد که با تصحیح [[یوسفی، غلامحسین|غلامحسین یوسفی]] منتشر شده است.

تقویم الصحة بیشتر از لحاظ ابتکار که در طرز تألیف آن به کار رفته، مورد توجه واقع گشته، زیرا چنان که از اسمش پیداست، مؤلف به جای آن که شرح امراض و راه علاج آنها را به تفصیل نوشته باشد، مطالب را به صورت جدول‌هایی تنظیم کرده و مثلا انواع گوشت‌ها، غذاها، میوه‌ها، داروها، بادها، آب‌ها، فصل‌ها، آب‌وهواها، جامه‌ها، عطرها و احداث نفسانی از قبیل: شادی، غم، خجالت، خشم، خواب و خواص گوناگون آنها از نظر طبی و عوامل مؤثر در سلامت مانند: استحمام، ورزش، موسیقی و غیره هر یک در جدولی گردآمده و بعد تحت عنوان «اختیارات» رأی‌های حکیمان را در باب مندرجات آن جدول، به شرح آورده است. این طرز تألیف که امروزه تازگی ندارد، در آن روزگار، بدیع می‌نمود و بنابر عقیده دکتر [[سیریل الگود]]، مؤلف کتاب «تاریخ طب ایران»، ظاهرا این روش در تألیف کتاب‌هایی مانند «تقويم البلدان» ابوالفدا و «تقويم الأبدان» این جزله، مورد اقتباس واقع شده است<ref>مقدمه مصحح،صفحه چهارده-پانزده</ref>.

ترجمه تقویم الصحة مانند اکثر کتاب‌های علمی، نثری ساده و روان است. اسلوب جمله‌بندی آن و نیز مفردات و ترکیباتش بیشتر مبتنی بر شیوه نثرهای علمی اواسط قرن پنجم هجری است. جملات زیرین، نمونه‌ای است از شیوه نگارش مترجم که یادآور نثر فارسی در قرن پنجم و ششم هجری است:
# «گندم سرح گران‌سنگ... از جهت آنکه بسیار غذا بود موافق‌ترین غذا بود تن معتدل را و بعضی مردمان را چیزی دیگرست چنانکه هند را برنج است و ترک را گاورس و سبب از دو بیرون نیست، یا آنست که ایشان از خط اعتدال بیرون‌اند یا گندم در ولایت ایشان نایافتست و طبع گندم مختلفست بر حسب انواع‌اش و زمینش، نوی و کهنی»
# «مرغ غذای متعدلست نه‌چنان گرم که بصفرا استحالت [کند] و نه‌چنان سرد که بغلم افزاید. و من ندانم که بیشترین عوام و پزشکان ناتمام ازچه سبب گویند نقرس را زیان دارد مگر از آن جهت گویند که این غذای متنعمان بیشتر خورند نقرس ایشانرا بیشتر بود»<ref>همان،صفحه شانزده-هفده</ref>.