نمایش مبدأ برای تذكرة الموضوعات (ابن قیسرانی)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR75738J1.jpg
| عنوان = تذكرة الموضوعات (ابن قیسراني)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن قیسرانی، محمد بن طاهر]] (نويسنده)
[[خانجی، محمد امین]] (مصحح)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  الف2ت4 144/4 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مطبعة السعادة
| مکان نشر = مصر
| سال نشر = 1323ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE75738AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 75738
| کتابخوان همراه نور = 75738
| کد پدیدآور = 4560
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''تذكرة الموضوعات'''، نوشته [[ابن قیسرانی، محمد بن طاهر|ابوالفضل محمد بن طاهر بن احمد مقدسی]] (507-448ق) محدث‌ و نویسنده صوفی‌مسلک است. او حدیث‌هایی را که کذبه، مخرجان، ضعیفان و متروکان روایت کرده‌اند و در گفتگوهای روزانه مسلمانان بر زبان ایشان جاری است، گردآوری نموده و به‌ترتیب حروف الفبا فهرست کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2</ref>. ‏این اثر با تصحیح و پاورقی‌های [[خانجی، محمد امین|سید محمدامین خانجی]] کتبی عرضه شده است.

نویسنده در روش خود، بخشی از حدیث منسوب به پیامبر(ص) را می‌آورد. سپس، درباره آن داوری می‌کند؛ او از این عبارت‌ها و واژه‌ها در نقد راویان بهره گرفته است: «كان يضع الحديث»، «هو متروك الحديث و هو متروك»، «هو ضعيف»، «هو يروي الموضوعات عن الثقات»، «أجمعوا علی ضعفه»، «هو كذّاب»، «يروی الأباطيل عنه»، «هو ممن يخطیء و لا يُحتَجّ به»، «كان يأتي عنهم بالعجائب»، «هو مشهورٌ بالرفع»، «شديد الحمل عليه»، «ليس بشيء في الحديث»، «هو دجّال»، «كان يقلب الأخبار و يسند الموقوف»، «فيه لا يحتجّ به»، «هو من غلاة الروافض»، «لا شك في وضعه»، «هو منكر الحديث»، «كان يقلب الأحاديث»، «هو ضعيف يأتي بالمعضلات»، «هو غير حجة»، «يحدث بالمناكير»، «يقلب الأسانيد» و...<ref>ر.ک: همان، ص2، 3، 5، 6، 8، 10، 11، 19، 27، 28 و 29</ref>.

محقق، نشانی برخی روایات را به محدثان دیگر و کتاب‌هایشان در پاورقی‌ها اسناد داده است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>‏.

این اثر از مقدمه و فهرست منابع و موضوعات بی‌بهره است. شایان ذکر است که کتاب دیگری با عنوان [[تذكرة الموضوعات]] اثر [[محمد بن طاهر بن علی هندی]] معروف به فتنی (درگذشته 986ق) از علمای حنفی‌مذهب گجرات هند وجود دارد که در عنوان کتاب و نام نویسنده شباهتی با این اثر و نام مؤلف دارد.