نمایش مبدأ برای تاریخ فقه أهل‌البیت علیهم‌السلام

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR35990J1.jpg
| عنوان = تاریخ فقه أهل‌البیت علیهم‌السلام
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[آصفی، محمدمهدی]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  آ6ت2 147/2 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مجمع جهانی اهل بيت(ع)
| مکان نشر = عراق - نجف اشرف
| سال نشر = 1431ق - 2010م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35990AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 35990
| کتابخوان همراه نور = 35990
| کد پدیدآور = 5132
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''تاریخ فقه أهل البیت(ع)''' اثر [[آصفی، محمدمهدی|آیت‌الله محمدمهدی آصفی]] (1316 یا 1317- 1394ش)، پژوهشی است در بررسی تاریخ تطور و تکامل فقه اهل بیت(ع) و مکاتب مهم آن.

در ابتدا، به این نکته اشاره شده است که متأسفانه تاکنون «فقه شیعی» توسط محققین به صورت کامل و منظم، تاریخ‌گذاری و بررسی نشده و هرکس که به دنبال بحث پیرامون تاریخ تکامل فقه و توسعه فقه‌نگاری و کتابت درباره فقه بوده، از ترجمه و شرح حال فقها و طبقه‌بندی و تصنیف طبقات محدثین و اهل حدیث، فراتر نرفته است. همچنین هنوز طبقه‌بندی منظمی از اعصار این فقه و مراکز علمی و مکاتب فقهی آن در راستای تاریخ اسلام ارائه نشده و درباره ویژگی‌های این مکاتب، توضیح مبسوطی داده نشده است. علاوه بر این، تاکنون هیچ یک از علما، بررسی نکرده است که چگونه این فقه، از سطح مجموعه‌های حدیثی و اصول اربعمائة به سطح آثاری همچون «[[الحدایق الناضرة في احکام العترة الطاهرة]]» [[بحرانی، یوسف بن احمد|یوسف بن احمد بحرانی]] (متوفای 1186ق) و «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الکلام في شرح شرائع الإسلام]]» [[صاحب جواهر، محمدحسن|محمدحسن نجفی]] (1202- 1266ق) رسیده است<ref>مقدمه، ص3</ref>.

همین امر، باعث شده است تا نویسنده در اثر حاضر، این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده و به پژوهش پیرامون تاریخ فقه اهل بیت(ع) بپردازد. وی معتقد است توسعه مکتب فقهی شیعه، مانند هر پدیده اجتماعی دیگر، سابقه‌ای طولانی داشته و همانند یک موجود زنده، دائما در حال رشد و تکامل است و برای بررسی تاریخچه تکوین فقه شیعه، باید حلقه‌های این تحول و تطور را به یکدیگر، پیوند داد زیرا پدیده‌های فقهی، با سایر پدیده‌های پیرامونی جامعه، مرتبط بوده و در طول تاریخ، با آنها در تعامل است ولذا نمی‌توان از منظر روش‌شناختی، مطالعه فقه را از عوامل پیرامونی و زمانی در حوزه پژوهش تاریخی، جدا کرد<ref>همان، ص3- 4</ref>.

با توجه به مطالب فوق، وی معتقد است که عواملی که در توسعه مکتب فقهی باید مورد توجه قرار گیرد و در شکل‌گیری مطالعات فقهی دخالت دارد، عبارتند از «زمان»، «محیط» و «شخصیت فقها». وی بر اساس این سه عامل، مدارس فقهی شیعی را به 10 مکتب مدینه، کوفه، قم، بغداد، جبل عامل، اصفهان، بحرین، کربلا و نجف، تقسیم و به بررسی مفصل هریک از آنها، پرداخته است<ref>همان، ص4- 7</ref>.